معرفي مسجد جامع اورميه
معرفي مسجد جامع اورميه
مسجد جامع يكي از آثار كهن و قديمي شهر تاريخي اورميه است و در خيابان اقبال قرار دارد. اين مسجد در ميان بازار قديمي شهر واقع شده و يكي از اركان اصلي بافت قديمي شهر است. برخي از محققين معتقدند اين بنا ابتدا آتشكده بود و بعد از تسلط مسلمين ويران شد و سپس در قرن هفتم هـ . ق بر روي آن مسجدي ساخته شد. به اعتقاد اين گروه از محققين سبك تزيينات، گچ بري ها، ستون بندي ها و طاق هاي مسجد عيناً شبيه به سبك معماري سلجوقيان است.
تاريخ تجديد بناي اين مسجد معلوم نيست، اما محراب آن در تاريخ 676 هـ.ق ساخته شده است. اين مسجد به همراه ساير اجزاء بافت قديمي شهر به ويژه بازار و راسته هاي آن بارها مورد مرمت و بازسازي قرار گرفته است. مسجد جامع با دو در ورودي كه از صحن بزرگ آن منشعب مي شود، به بازار راه دارد.
اين مسجد داراي آثاري از دوره هاي مختلف است:
شبستان گنبددار قديمي: هسته اوليه بنا را اين مجموعه تشكيل مي دهد و حاوي كليه مشخصات معماري اسلامي است. به احتمال قريب به يقين اين بخش مربوط به دوره سلجوقيان (قرن ششم هـ.ق) به بعد است. محراب مسجد با گچ بري نفيس در اين قسمت قرار دارد و در تاريخ 676هـ.ق- در زمان حكومت ايلخانان- به بهترين نحو ساخته شده است.
چهل ستون متصل به شبستان گنبددار: زمان ساخت آن جديدتر از شبستان اولي به نظر مي رسد و در خاك برداري از كف آن مقداري اشياي متعلق به دوره ايلخانان به دست آمده است. اين چهل ستون به خاطر صدمات وارد ه چندين بار مرمت شده است.
حجره هاي قديمي اطراف صحن مسجد: اين حجره ها مربوط به اوايل دوره زنديه است. براساس سنگ نوشته موجود زمان احداث آن 1184 هـ.ق است.
بخش نوساز اطراف صحن: اين مجموعه به جاي بافت قديمي ساخته شده و بيشتر مربوط به دو دهه اخيراست.
مصالح به كار رفته در اجزاي مختلف ساختمان مسجد نيز متفاوت است. شبستان گنبددار و چهل ستون با دو نوع مصالح- قسمت تحتاني و قسمت هاي بالايي آن از آجر- ساخته شده است.
از مهم ترين عوامل تزييني مسجد كتيبه هاي كوفي دور گنبد و گچ بري محراب آن است.
منبع: ميراث فرهنگي استان آذربايجان غربي
----------------------------------------------------
عكس: حسين واحدي
تهران - غربي آذربايجان يئدديجه سي
تهران - غربي آذربايجان يئدديجه سسندن شكيللر
Tehran- batı Azərbaycan yeddicəsi (həftəsi) - şəkillər
آذربايجانين بؤيوك و قهرمان اوغوللارينين غرفه سي
وئرليشين اولان يئري
آذربايجان رقص قوروپو - اورمو قوروپو
تاريخي و اونودولمايان بير گئجه
آشيق عسگر ساعد، آشيق بولودون اوغلو - سعد آباد - تئهران
تايسيز ساز چالما - آشيق ساعد
يانيق كرمي - آشيق ساعد
اورمو قوروپو
urmu qurupu
بؤيوك توي
böyük toy
آشيق عسگر ساعد - بؤيوك توي
unudulma gecə - Aşıq verlişi
اونودولماز گئجه - آشيق وئرليشي
آشيق عسگرين اوشاغي
aşıq Əsgər,in uşağı
شكيللر: آينا نيوز
حسنلي تپه سي
حسنلي تپه سي
غربي آذربايجاندا چوخلو تانينماميش و ده يرلي تاريخي اثرلر واردير. اونلاردان بيري اولان حسنلي تپه سي 6 مين ايل دوغوش (ميلاد) دان اؤنجه يه قاييدان تاريخي واردير. بو ده يرلي تاريخي اثر تكجه آذربايجان بؤلگه سينده يوخ، ايرانين باشا- باشيندا تايسيز بير اثر ساييلير. حسنلي تپه سي اورمو گؤلونون گونئي باتيسيندا (جنوب غرب-ينده) ياشيل ليق سولدوز يوردوندا يئرله شيب دير. بو تپه 7 كيلومئتر سولدوز شهريندن آراسي واردير. حسنلي آديني بو آددا اولان كندين ياپيشيغيندا اولماسيندان آليب دير. تپه نين قازينتي لاري 1313 دن باشلاندي. بو قازانتي لار اوزوندن بير نئچه ساخسي قاب ـ قاجاق چئشيتلي شكيل لرده تاپيلدي. 1336ـ دا بيليمسل (علمي) و تخصصي آختاريش لار بير ايرانلي- آمريكالي هيئت ين آختاريش ايله باشلاندي. بو آختاريش ايله قازينتي لاردا بوزوقلوق لارين (خرابه لرين) آلتيندان بير شهر- قالا تورپاق لار آلتيندان اوزه چيخدي. اوزمان لارين (متخصص لرين) دئديگينه گؤره بو شهر- قالا «ماننا» قومونا عاييد دير. بو ديكينتي نين، ائولرين و معبدلرين دووارلارينين تملي (پايه سي) داشدان دوزه ليب دير. دووارلارين اوستونده 40 سانتيمتر ليينده اوزوناسي، 23 سانتيمترليينده ائني و 14 سانتيمتر قالينليغيندا اولان كرپيج لر قويولوبدور.
حسنلي تپه سيندن 1313 –دن، 1358 نجي ايله كيمي، ايرانلي و آمريكالي آركولوق لارين آختارماسي نتيجه سينده چئشيتلي ساواش آراجلاري او جومله دن؛ قيلينج، خنجر، اوخ، دمير و بورونز جينسيندن اولان اوخ باشليق لاري، مينلجه ساخسي قاب- قاجاقلار، تاريخي، كولتورل و صنعت (هنر) باخيميندان ده يرلري اولان، سوموكدن، شوشه دن، دميردن، داشدان و ساخسي دان اولان شئي لر تاپيليب دير و ايران، آذربايجان، آمريكا، فرانسه و باشقا اؤلكه لرين موزه لرينده ساخلانيلير. حسنلي تپه سينين ان اؤنملي (مهم) تاپينتي سي و دونيادا و اسكي تانيمادا اؤزل (ويژه) و اؤنملي (مهم) يئر آلان شئي قيزيلدان اولان حسنلي قابي دير. بو قابين چكي سي 950 گرم ، اوزوناسي 21 سانتيمتر، قوطرو 25 سانتيمتر دير و آغيز چئوره سي 61 سانتيمتر دير. بو قيزلدان اولان قاب تئهرانين قديم ايران موزه سينده ساخلانيلير. بو قاب گؤزلري اؤزونه طرف چكن بير قاب دير و اوستونده چوخ اينجه ليك ايشلر آپاريليب دير و گؤركملي (مجلل) ايش لردن اوزاق قاليب دير. حسنلي تپه سيندن تاپيلان قيزيل قابين قديم ليغي 800 ايل مسيح دوغوشوندان اؤنه قاييدير. بو آدليم قابين بدنه سينده چوخلو اويولموش ناخيش لار واردير و بير حماسي داستاني دئمك ايمكاني اولا بيلر.
بو تپه دن آرتيق باشقا ده يرلي تپه لرده باتي (غربي) آذربايجاني توريزم باخيميندان اؤلكه ده بيرينجي يئرلرده اولماسينا ندن اولور و گرك مسئول لار و كوتله بو اثرلرين تانينماسيندا و اونلاري قوروماقدا دوزگون ايشلر ائتسينلر. توز- تورپاغي و دوماني حسنلي تپه سيندن گؤتوروب اونون يئرينه توريست و موسافير گتيرمه لييك و اورادا اولان كوتله نين (جماعتين) ايقتيصادينادا يارديم ائتمه ليييك. اومود ائديرم ياخين گله جك ده گؤزل غربي آذربايجان توريزم باخيميندان ايراندا بيرينجي يئره ال تاپاجاق دير.
حسين واحدي
***
