ایسوپیا İsopiya
ایسوپیا
یازار: گونئل ائیوازلی Günel Eyvazlı
کؤچورن: حسین واحدی
یانما! آتش سویوقدور. اوندان قورخدوغون‌دان سنی یاندیرار. کیبریت چؤپونون اوجوندا گزیشن آلووا دقتله باخ، ایسته‌سن بارماغینی یاندیرماز. بلکه درینه یونگولجه توخونا بیلر. او سنی سئوسه، قویماز کول اولاسان. نئجه کی، مینیل‌لیک‌لر اؤنجه أللری باغلی آتشه آتیلان ایبراهیمی آلوو سالامات ساخلادی. آذرین اوغلو یانا بیلمزدی. اونون داخیلینده قیغیلجیم وار ایدی. اود اونو سئویردی. اگر داخیلینده قیغیلجیم وارسا بیرگه آتش‌لنه‌جکسن. بوزا بنزه‌سن قارلا، ایستییه بنزه‌سن گونشله دوست اولا‌جاقسان. باخ، ایچینده نه گزدیریرسن؟
یول سنی هارا ایسته‌سن آپارا بیلر. سن هارا گئتمک ایسته‌دیگینی بیلیرسنمی؟
اورکده بوغولموش آرزولار Ürəkdə boğulmuş Arzular
اورکده بوغولموش آرزولار
یازان: حسین واحدی
آنا، اوشاغین قولوندان چكه-چكه، كوچه‌دن ائوه آپارماق ایسته‌ییردی، قیزجیغاز ایسه، آغلایا- آغلایا، "منه دوندویما آل، من دوندویما ایستیرم!" دئییردی. آنا قونشولارین یانیندا اوزو قیزارا-قیزارا اوشاغی ائوه آپاردی. چورویوب پاسلانمیش قاپینی ایشیلله‌ییب، حیطه گیردیلر.
اوشاغین آغلاماق سسی ائوی آلتینا آلمیشدی. اوشاق حیطده قالیب گؤز یاشلاری اونون تكجه یولداشی اولدو.
آنا، اوتاقدان، گئجه یاغیش یاغان زامان ایچه‌ری‌یه قویان قابلاری حیطه گتیریب تاوان‌دان دامان سولاری كردی‌یه بوشالتدی. قیزجیغاز، باشین حیطده اولان بؤیوك تاغارا دایاییب، درین یوخویا جومموشدو.
قاپی دؤیولدو، آنا قاپینی آچماغا گئتدی، قاپینی آچارکن ارینی گؤروب:
"آى كیشی نه اولدو؟" "یئنه قاییتدین؟" – حزین سسله دئدی.
کیشی باشینی آشاغی سالیب، اوزوجو سسله: «اوچ ساعاتدی، فحله مئیدانیندا بونا-اونا یالوارماقدان یورولدوم، ایش یوخویدو» -دئییب، یاواشجا ایچه‌ری گیردی.
قادین ان دیرلی وارلیق Qadın ən dəyərli varlıq
یازان: حسین واحدی
قادین نفس دیر، دیله ك دیر، ثروت دیر، دؤولت دیر، جان دیر. قادین ان قیمت لی اینسان دیر...
اینسان، قادین ایله كیشی دئمك دیر. باشقا دئمك له، اركك ایله دیشی. بو ایكی اینسان بیر- بیرینین یانیندا اولماق لا یاشام آنلام تاپیر. سئوگی یاشاماغا باشلاییر.
اركك كیشیلیك، ایگیت لیك، قوچلوق، قوچاقلیق دیر. اركك هر نه اولسا، اولسون، اونو گوجلو ائدن بیر اوركلی قادین دیر. قادینسیز ائو هئچ ساییلیر. هر ائوی بیر قادین یؤنه تیر. قادین ائوین دیرگی ساییلیر، اركك ایسه تاوانی. دیره كسیز تاوان، دایانا بیلمز. قادین لارین یئریندن، مقامیندان نه قدر سؤیله نیلیر سه، یئنه آزدیر.
قادین آنا دئمك دیر. آنا ایسه جننت آیاغی آلتیندا اولان مووجود-دور. جننت ایسه هر اینسانین آرزیسین چكدیگی مكان. بو ندن له، قادین ان دَیرلی وارلیق دیر.
آدسیز حیکایه‌جیک
حاضیرلایان: حسین واحدی
ـ آلو، سالام آنا...
ـ علیکوم سالام... هاراداسان؟
ـ آنا قیزلار گئدیر گزمه‌یه... من‌ده گئدیم؟
ـ من بیلمرم ... اونو آتان بیلر... ده‌سته‌یی وئردیم اونا...
ـ سالام آتا...
ـ سالام، نه اولوب؟
ـ آتا برزیل بوگون اویونون اوددو؟
ـ هه...
ـ یاخشی دسته‌یی وئر آناما...
ـ آنا آتام هه دئدین ائشیتدین؟ من گئتدیم!
قورخونج جادده Qorxunc caddə
قورخونج جادده
یازار:حسین واحدی
سحر تئزدن من، آنام و باجی-قارداشیم یئمک تاپماق اوچون گونئی داغلارینا ساری گئدیردیک، خئیلک یول گئدندن سونرا یولوموزون اوستونده بیر جاده گؤوردی. هوندور دمیرلر بویان- اویانا گئدیردیلر. اونلارین تووو بیزدن چوخ ایدی!
بیلمه‌ییرم هارایا گئدیردیلر، آنجاق چوخ- چوخ تله‌سیردیلر! آنام دؤزموشدو بیز بیر- بیر جاده‌دن اوتایا کئچک، من له باجیم یولو کئچمیشدیک، آنجاق خیرداجا هاپی، سیسقا اولدوغو اوچون یولون اورتاسیندا قورخودان دایانیب، بیر بؤیوک چوخ تکرلی دمیر اونو توتوب یئدی!
بوگون چوخ دهشتلی گون ایدی. هله ده جانیم تیتره‌ییر. قورخودان بیرده او یولو گئتمه‌یه‌جه‌یم.
آناسی‌نین قیز کیمی بؤیوتدوگو هئمینقوئی
آناسی‌نین قیز کیمی بؤیوتدوگو هئمینقوئی
حاضیرلایان: حسین واحدی
ائرنئست هئمینقوئی اؤز ادبی نسلی، اؤزون‌دن اول و سونراکی یازیچی‌لار آراسیندا یقین کی ان رنگارنگ حیات یاشایان یازیچی‌دیر. آخی نه‌یه ده اولماسین؟! نئچه یازیچی ایسپانیالی وطنداش ساواشی 2-جی دونیا ساواشیندا اولوب، اورا‌دان ان ایستی خبرلری مطبوعاتا اؤتوروب؟ او، 1-جی دونیا ساواشیندا ایتالیادا قیرمیزی خاچ تشکیلاتی‌نین تعجیلی طبی یاردیم ماشینی سوروب، اوسته‌لیک آیاغین‌دان یارالانیب. بوتون بونلار اونون اثرلرینده اؤزونو عکسینی تاپیب. یازیچی ادبیات دونیاسی‌نین ان یاخشی ایکی موکافاتی - پولیتزئر و نوبئل موکافات‌لارینا لاییق گؤرولوب.
پاریس، کی-اوئست، کوبا، تورونتو، شیکاقو و دیگر یئرلرده یاشایان هئمینقوئی آفریقادا یاشادیغی واخت‌لاردا ایکی دفعه اوچاق [طیاره] قضادان ساغ چیخیب. اونون ف.ایسکوت فیتسجئرالد و جئیمس جویسلا ایچمه‌یی، دؤرد دفعه ائولنمه‌یی هئچ کسه سیرر دئییل. آما یازیچی حاقیندا داها 10 فاکت اؤیرنمک یاخشی اولار:
1. هئمینقوئی‌له ژ.د.سئلینجئر[آمئریکالی یازیچی] 2-جی دونیا ساواشیندا گؤروشوب‌لر. سئلینجئر 12-جی پیادا آلاییندا [پیادا نظام] ووروشورموش.
2. یازیچی‌نین پاریس حیاتی ایله باغلی "همیشه سنینله اولان بایرام " آدلی خاطیره‌لر کیتابی 20-جی ایللرده یازیلسا دا، 1964-جو ایله‌دک چاپ اولونماییب.
3. ایکینجی دونیا ساواشیندا خبرمن [خبرنگار] کیمی چالیشاندا جسورلوغونا گؤره بورونج اولدوز موکافاتی ایله اهدا اولونوب.
4. یازیچی‌نین باجی‌سی، قارداشی، اوسته‌لیک آتاسی دا حیاتینی انتحارلا سونا چاتدیریب.
5. یازیچی‌نین بیوقرافیاسینی یازان کئننئت لینین یازدیغینا گؤره، هئمینقوئی گون عرضینده مختلف ایچکی‌لردن ایچه‌رمیش. آخشام دا ایچکی‌لردن موطلق دادارمیش. سحری گون یئنه عینی قیوراق‌لیقلا ایچمه‌یه داوام ائدرمیش.
6. یازیچی‌نین اعلا اووچولوق قابلیتی وارمیش. بیر دفعه گون عرضینده 400 دووشان اوولاییب. هله بو ندیر کی؟! گون عرضینده 2 مینه یاخین بالیق اوولایان یازیچی آلچاق کؤنوللوک له: “بالیقچی‌لیق منیم اوچون ایلنجه‌دیر”،- دئییب. اووچولوغون اونا اؤیرتدیگی یاخشی بیر درسی وار ایدی: “اگر حیوان اؤلدورمک ایستیین یوخ‌دورسا، اونو یئمک حاقین دا یوخ‌دور”.
7. آناسی 4 یاشینا قدر هئمینقوئیی قیز کیمی گئییندیریر، اوزون ساچ‌لارینی هؤرور، اونو ائوجیک‌له [بالاجا ائو اویونجاغی]، گلینجیک‌لرله اویناماغا مجبور ائدرمیش. یقین اونا گؤره‌دیر کی، یازیچی حیاتی بویو هامی‌دان داها “کیشی”، “ارکک” اولماغا جان آتیب.
8. هئمینقوئی اوچ ساواش‌دا ایشتیراک ائتسه ده، هئچ واخت عسگر اولماییب. بونا اونون گؤز ضعیف‌لیگی مانع اولوب.
9. یازیچی‌نین نوه‌سی 24 یاشلی دری[Dri] هئمینقوئی حاضیردا مودئل کیمی فعالیت گؤستریر. آنجاق دری موصاحیبه‌سینده باباسی‌نین اثرلرینی چوخ جانسیخیجی حساب ائتدیگینی و اوستونلوگو “هری پاتئر” کیتاب‌لارینا وئردیگینی دئییب.
10. یازیچی‌نین آتاسی ایله آناسی ائولندیک‌دن سونرا باباسی (آناسی‌نین آتاسی) ائرنئست هوللون ائوینده یاشاییب‌لار. هئمینقوئی عائله‌نین ایلک نوه‌سی اولدوغونا گؤره اونا باباسی‌نین آدینی وئریب‌لر. آنجاق ائرنئست آدی، اوسکار وایلدین[Oskar Vayld] “جدی اولماق نئجه ده واجیب‌دیر” اثرین‌دکی ساده‌لوح، حتی آخماق قهرمانین آدین‌دان گؤتورولدوگو اوچون یازیچی آدینی هئچ سئومزمیش.
Ernest Hemingway اینگیلیزجه: /Ernest Heminqueyذربایجان تورکجه‌سینده: آ *
دیله‌ییش
دیله‌ییش
یازار: حسین واحدی
اولو تانریم سن باغیشلایان و یاخشیلیق ائدنسن، یالنیز سنه سیغینیرام.
سن هرنه‌یی بیلن‌سن، من ایسه هئچ نه بیلمه‌ییرم.
سن منه بیر اؤدول وئرمک اوچون، بیر بهانه آختاریسان، سنین یاخشیلیغینا مؤحتاجام.
سن منی اشرف- ی مخلوقات ائدیبسن، بونو ساخلاماق اوچون منه یاردیم ائت.
سئویملی تانریم، بو یالنیزلیق دونیا سیندا، سندن باشقا کیمسه‌م یوخ، هر زامان سیغیناجاغیم سنسن.
مهریبان تانریم سندن هر زامان یاخشیلیق و گوناهلاریمین باغیشلانماسین ایسته‌ییرم، سن باغیشلایانلارین، ان باغیشلایانی ایله یاخشیلیق ائدن‌لرین ان یاخشیلیق ائده‌نی‌سن.
ده‌یرلی تانریم، منی بوتون اینسانلارا و جانلی لارا فایدالی بیر کیمسه ائتمه یینی دیله‌ییرم.
دونیادا ان عزیز اولان آتا- آنالارا سندن اوزون ایله برکتلی عؤمور ایسته ییرم. اونلار گرچکدن بیزیم اوچون عزیز دیرلر. بیزی اونلارا لاییق بیر اؤولاد ائتمه‌یینه یالواریرام.
اولو تانریم، اوره کلریمیزده سؤز، دیله‌ک-ایسته‌ک چوخدور، اونلاری سندن سونرا هئچ کیمسه‌یه دئیه بیلمه‌ییریک.
عزیز تانریم بو دونیا گئچری ایله گئده ریدیر، بو دونیا ایله سون ائویمیزده بیزی اؤز باشیمیزا بیراخماییب، سونوجوموزو خئیر ایله برابر ائت.
رحم ائدن تانریم، باغیشلایان تانریم، یاخشیلیق ائدن تانریم، سنه سیغینیرام.
اورکده بوغولموش آرزولار
اورکده بوغولموش آرزولار
یازان: حسین واحدی
آنا، اوشاغین قولوندان چكه-چكه، كوچه‌دن ائوه آپارماق ایسته ییردی، قیزجیغاز ایسه، آغلایا- آغلایا، "منه دوندویما آل، من دوندویما ایستیرم!" دئییردی. آنا قونشولارین یانیندا اوزو قیزارا-قیزارا اوشاغی ائوه آپاردی. چورویوب پاسلانمیش قاپینی ایشیلله‌ییب، حیطه گیردیلر.
اوشاغین آغلاماق سسی ائوی آلتینا آلمیشدی. اوشاق حیطده قالیب گؤز یاشلاری اونون تكجه یولداشی اولدو.
آنا، اوتاقدان، گئجه یاغیش یاغان زامان ایچه‌ری‌یه قویان قابلاری حیطه گتیریب تاوان‌دان دامان سولاری كردی‌یه بوشالدیردی. قیزجیغاز، باشین حیطده اولان بؤیوك تاغارا دایاییب، درین یوخویا آددیم آتمیشدی.
قاپی دؤیولدو، آنا قاپینی آچماغا گئتدی.
آرواد ارینی گؤروب: "آى كیشی نه اولدو؟" "یئنه قاییتدین؟" –دئدی.
کیشی باشینی آشاغی سالیب، اوزوجو سسله: «اوچ ساعاتدی، فهله مئیدانیندا بونا-اونا یالوارماقدان یورولدوم، ایش یوخویدو» -دئییب، یاواشجا ایچری گیردی.
-------------------------
-دوندویما: اوشاق دیلیجه/دوندورما
* bu hikayəni latin əlifbasında oxumaq üçün yazının ardına baxın
تورکجه نین, اوخول لاردا, درس وئریلمه گرکلیگى
تورکجه نین, اوخول لاردا, درس وئریلمه گرکلیگى یازان:
حسین واحدى دونیادا، نئچه دیل
واردیر؟ نئچه سی رسمی دیر؟ نئچه سی غیر رسمی دیر؟ فلان دیلی نه قدر جمعیت دانیشیر؟
نئچه سى آدلیم ایله گوجلودور؟ نئچه سى یاشاماق دا و نئچه سى یاشاما سون وئرمکده
دیر؟ بو سؤال لارین هئچ
بیرینه جاواب آختارماییرام! آنجاق اوره ییم اؤز آنا دیلیمین یانیندادیر. اونا
چیرپینیر. اون لا یاشاییر. آنام دیر منه ان قیمت
لى بیر وارلیق. اونون دیلیده یوزده-یوز منه چوخ دگرلى و عزیزدیر. هامیمیز تورکجه
میزین ایندیکى وضعیتین مندن داها یاخشی بیلیرسینیز. ماشاللاه هر کیمسه ده اؤزونه
مخصوص دانیشیغی واردیر. بیری تکجه فعلی تورکجه دئییر. بیری یاری تورکجه،
یاریسینیدا باشقا دیللردن استفاده ائدیر! و... . گؤره سن نه زاماناجان
بو وضعیت قالاجاق دیر؟ بو دیل بیزیم اوچون عزیز دئییل مى؟ اونو یاشاتماق، دوزگون
دانیشیب، دوزگون دانیشماق، بیزه وظیفه دئییل مى؟ بلى، آنا دیلیمیزه قوللوق ائتمک،
وظیفه میزدیر. بو عزیز آنا دیلیمیزى اوخول لاردا اوخویا بیلمه یه نه جن، وضعیت
بئله اولاجاق دیر. گونو-گوندن ده ...! اوشاق دان- بؤیوگه قدر عدد لرى، تلفن سایی
لارین و... گئت-گئده تورکجه سینى دئمک دن چکینیرلر. جمله لر قایدادان چیخیر. آنا
دیلدن بئله صاحاب چیخارلار مى؟ بو گون مسئول لاردان،
جماعته قدر، چالیشیب، تورکجه میزى اوخول لار (مدرسه لر) ایله بیلیم یوردلارا
(دانشگاه-ا) گتیرسه لر، آنا دیلیمیزه تاریخی خدمت ائده بیلرلر. طاغوتى رژیمین دوشمه سیندن سونرا، ایسلامى حکومتین باشلانما
تاریخیندن برى یوزلرجه تورکجه کیتاب، نشریه و یئترى (رسانه) چیخیب دیر. بو گؤسته
ریر، اؤلکه میز ایسلام بایراغى التیندا یاشاییر. ایسلام دا برابرلیک ایله بیرلیک دینی
دیر. بو گؤزللیک ده امکان اولا-اولا، استفاده ائتمک داها یاخشی اولار. قونشو اؤلکه
لر ده یوخسا چوخلو اوزاق ایله یاخین اؤلکه لرده بو تجربه الده ائدیلیب دیر. عزیز
ایران دا ایسه بو ایش هر یئردن چوخ راحات ائدیله بیلر، اودا اینشاللاه عزیز مسئول
لاریمیزین ال ایله اولاجاق دیر. اومود وار, آنا
دیلیمیز، یاشام بویو یاشایاجاق دیر.
اوغرو اولماق ایسته ییرم
اوغرو اولماق ایسته ییرم
یازان : حسین واحدی
هامی نی
دیندیردیم، دئدیم« نه اولماق ایسته ییر دینیز؟» بیلمه دیم ندن هئچ كیمسه اوغرو
اولماق ایسته مدی؟ اؤز- اؤزومله؛ «چوخ گؤزل یوردوما دوزلوك گلیب دیر، اوغرولار بو
یورددان كؤچوب لر، دوزلوك لره یئرلرین وئریب لر، نه گؤزل!» -دئدیم.
سونوندا
اؤزومدن سوروشدوم بو سورویو؟ آی اوغلان سن ایسه نه اولماق ایسته ییرسن؟ هئچ بونا
بیر آن دا دوشونوبسن می؟ قاییدیب اؤزومه بیله سؤیله دیم:
من اوغرو
اولماق ایسته ییرم یوردوما، دام- دوواریندان دیرماشام هر گون، ائلیمین ائولریندن
كدری- غمی اؤزومله اوغورلایب آپارام !
اوغرو اولماق
ایسته ییرم، گیزلیجه گیرم خالقیمین اوركلرینه، الجك تاخام اللریمه، اوركلریندن
كینی- نیفرتی، قازدیریب اؤزومله آپارام!
اوغرو اولماق
ایسته ییرم، آخشام اوستو ائولره گئدم، تلویزیونلاری اوغورلایام، بلكه سئوگینی
یئرینه قویام، اینسانلار آیریلمایا بیر- بیریندن، فیكیرلر عاییله یانیندا اولا،
سریال لار- فیلم لر آرادان گئده، اوشاقلار، عاییله مئیدانا گیره!
اوغرو اولماق
ایسته ییرم، دینمه دن، سس سیزجه یوردوما گیرم، هئچ كیم بیلمه دن ائله جه گئدم،
كیمسه بیلمه یه آیریلیق نئجه اولدو، كیم اوغور لادی كیم قویمادی قارداش-قارداش
دان، آتا- بالادان، باجی- باجی دان آیریلا بیلسین، هئچ كیمه دئمه رم من اوغورلادیم
، من آپارمیشام آیریلیغینیزی، تاپا بیلمه سیز اونو هئچ یئردن، قایتارمارام بیر
داها سیزه!
اوغرو اولماق
ایسته ییرم، آنا دنیزلرین سویونا گئدیب دنیز بیلمه دن سو لارین قاپام، اؤزومله،
قورموش گؤلومه گتیرم، قویمایام قورویا، اوركلر سولا!
اوغرو اولماق
ایسته ییرم، قارانلیق دوشنده، گیرم یوردوما، آج لیغی، یوخسول لوغو گؤتوروب قاچام،
قویمایام بیر اوشاق آج یاتا بیلسین، حسرت ده قویام یوخسول لوغو من!
اوغرو اولماق
ایسته ییرم، من لیغی- غرورو، سوی تاپینماسین، اوغورلاییب آپارام، قویمایام كیمسه
دئیه بیرینه من سندن اوستونم، اؤنجه گلمیشم!
اوغرو اولماق
ایسته ییرم، گونش چیخمامیش گیرم یوردوما، بوتون دوشمنلیك لری گؤتوروب قاچام،
قویمایام ساواشی، قالا یوردوما، یئرینه باریشی- صولحو وئرم من!
اوغرو اولماق ایسته ییرم، بوتون ساتقین لاری
اوغورلایام ائلیمدن، ائلیمده راحاتجا نفسین چكه، قویمایام یارپاقلاری سولا
ائلیمین!
اوغرو اولماق
ایسته ییرم، بوتون سیلاحلاری یئر اوزوندن اوغورلاماق ایسته ییرم...
اوغرو اولماق
ایسته ییرم من، یازیلاریمدان حاققی سیلن اولسا، اونو اوغورلاماق ایسته ییرم من،
قویمارام یازیلاریمدان حاق سؤزو سیلینیب آلینسین مندن!
