سیز تانری سینیزمی؟
سیز تانری سینیزمی؟
چئویرمن: حسین واحدی
بایرام گئجه‌سی ایدی. هاوا قارلی و چوخ سویوق ایدی. اوغلانجیغاز، یالین آیاقلارینی، قالدیریمین اوستونده‌کی قارلارین سویوغو لاپ آز اینجیتسین دئیه ترپه‌دیردی. اؤزونو ساتیش‌یئری‌نین شوشه‌سینه یاپیشدیریب ایچه‌ری باخیردی. باخیش‌لاریندا بیرزادلار دالغالانیردی. ائله‌بیل، باخیش‌لاری ایله الینده اولمایانلاری تانریدان ایسته‌ییردی.ائله‌بیل گؤزله‌ری ایله آرزی ائدیردی.
بیر خانیم ساتیش‌یئرینه کئچدیگی زامان، بیرآز دایانیب، اوغلان‌جیغازا باخیب ایچه‌ری کئچدی. نئچه دقیقه‌دن سونرا، الینده بیرجوت باشماق ایله ائشیگه چیخدی...
- آی اوغلان!
اوغلانجیغاز، قادینا ساری گئتدی. گؤزلری پارلاییردی. قادین باشماقلاری اونا وئرنده، اوغلانجیغاز تیتره‌ین سس له سئوینجک گؤزلری ایله «سیز تانری سینیزمی؟» سوروشدو.
- یوخ اوغلوم، من یالنیز تانرینین بنده‌لریندن بیری‌یم!
- آهان، بیلیردیم سیزین تانری ایله باغلی‌لیغینیز واردیر!
* بو حیکایه‌نین یازاری بللی دئییل
عالم گؤزل
عالم گؤزل...
یازار: حسین واحدی
تانریم،
منه دینجلیک وئر، سئومک، الدن یاپیشماق، اؤز گوونج، یولداشلیق، باریش سئورلیک و بوتون گؤزلیک‌لری وئر...
بوتون اینسانلاری سئومک ایسته‌ییرم، باریشی، گؤزل‌لییی اونلارلا پایلاشماق ایسته‌ییرم...
عزیز تانریم، نه گؤزل اولار بئله یاشام،
یولداش اولوب، باریش ایچینده ال- اله وئریب سئوینج له یاشایاق...
اوشاقلاری سئوک، سینیرلاری قالدیراق، اورکلره ایشیق ساچاق، کیمسه‌یه ضرر وئرمه‌ییب، الدن توتاق، بیر-بیریمیزه گولمک یئرینه، بیرگه گولک، سئوینجی بوتون گؤیه، یئره سه‌رک...
عالم گؤزل، حیات گؤزل، سئونلرین گؤزلرینده...
دانیشیق معجزه سی و كلمه لرین گوجو
دانیشیق معجزه سی و كلمه لرین گوجو
حاضیرلایان: حسین واحدی
گؤنده لیك دانیشیق لاریمیزدا، مختلف اینسانلار ایله دانیشیب، سؤز آلیش- وئریشی ائدیریك. بو اوزدن اؤز دانیشماغیمیزا دوزگون دقت یئتیرمه لی ییك.
"دانیشیق لار" دوشونجه لر
ایله دویغو لاردا (حس لرده) تاثیر ائدیرلر. "دوشونجه لر" دویغولار ایله
دانیشیق لاردا و "دویغولار" ایسه (نیز) دانیشیق لار ایله دوشونجه لرده
اثر قویورلار. بو اوچ ائدیجی دن (عامل دن) بیرینین اختیارینی الیمیزه الا بیلسك،
او بیریلری ده كنترل ائده بیله جه ییك.
تانری نین اینسانلاری گؤندردیگی سون ساوجی سی (رسولو)، حضرت-ی محمد (ص)
بویوروبلار: "یاخشی دانیشیق، روزانین چوخالماسینین، عؤمورون اوزانماسینین و
ثروتین ندنی (سببی) ساییلیر."
بلکه!
بلکه!
بیر بنده آللاهدان سوروشدو:
منیم آلین یازیمی یازیبسان سا، ندن دوعا ائدیم؟
تانرى دئدى: بلکه یازمیشام هرنه دوعا ائتسه...
گئرچك سئوگی
گئرچك سئوگی
حاضیرلایان: حسین واحدی
زامانین بیرینده, عالیم شخص‌لردن بیری بیر چای قیراغیندا نامازا دورموشدو...
مجنون تام او واخت‌دا، عالیم شخصین قارشی‌سین‌دان کئچر...
آدام حیرص‌له نامازینی پوزا‌راق:
ـ آی کافیر، نامازدا اولدوغومو گؤرمورسن‌می، نَیه اؤنوم‌دن کئچیرسن؟-دئیه‌ر.
مجنون ایسه بئله جاوابلایار:
ـ "من لئیلی نین سئوگی‌سی له سنین ناماز قیلدیغینی گؤرمزکن، سن مؤولانین اسئوگی‌سی له منی نئجه گؤردون...؟"
باشین ساغ اولسون آذربایجان
آللاهیم سلام
آللاهیم
سلام یازان: حسین واحدی سلام آللاهیم. گئجه لری، گوندوز ائدن, گؤندوزلری ایسه گئجه ائدن آللاهیم. اورکلری
بیر ائدن. یوواسیندا کور قوشون روزاسین وئرن. آج لاری توخ ائدیب، مصلحت له هر نه
وئرن. شوکورلر اولسون وئردئیینه، وئرمه سنده، راضی اولدوم شوکور ائتدیم. گیزلیجه
الدن توتانسان. داردا هئچ کیمسه نی قویمایانسان، اورکدن چاغیران بیری وارسا هئچ نه
یى اوره گینده قویمازسان. اورکلری
دؤیوندورن، اؤز عشقین له بوروندورن، سن جانان سان، سئوگی سن سن. یاغیش یاغیر،
بولود باخیر، ایلدیریم لار شاخیر، شاخیر. سئل لر، سولار شاققیلداییر، قوشلار
اوخور، گوللردن خوش عطیر قوخور. یئل بویان- اویانا باخیر. یئردولانیر. آى قاچیر،
گونش قووآلیر. آى توو آلیر.
گونش قالیر. بونلار سنین گوجون. سن یارادان، باغیشلایان، یاخشیلیق لا قارشیلایان،
قویما بیزی تک باشینا. بیراخما هئچ کیمسه نی اؤز حالینا. مرحمت ائت، باغیشلا، دوز یول لاری بیزه آللاه.
تانری ائلچیسی (ص)نین بعثت بایرامی موبارک اولسون
اولو تانری ائلچیسینین شریف ساچلاری
اولو تانری ائلچیسینین پالتارلاری
بعثت بایرامینیز موبارک
توركجه میزی قوروماق، آنادیلی بورجوموزدور
توركجه میزی قوروماق، آنادیلی بورجوموزدور
یازان: حسین واحدی
اولو یارادان، اینسانلاری یاراداندا اونلارین دانیشدیقلاری اوچون دیلی پای وئریب و اینسانلارلا حئیوانلاری فرقلندیریب دیر. بیز موسلمانلارین قوتسال كیتابی، قورآن-دا ایسه بو دیل لر تانری-دان بیر بَلیرتج (نشانه) اولاراق گؤسته ریلیبدیر. بللی اولدوغو كیمی دیل تانری وریندن، چوخ اؤنملی ساییلیب و یوكسك یئره صاحیب دیر.
بوتون دیللر گؤزل دیر و یئرینده هامیسینا دَیر وئریب اونلاری قورویوب ساخلاماق بیز اینسانلار اوچون آغیر گؤرَودیر(وظیفه)–دیر. بونون یانیندا هر اینسانین اؤز آنا دیلی داها فرقلی و اؤنملی ساییلیر. اینسان اؤز آنا دیلینده دویغولارینی اوزه چیخاریب، اونلاری یاشادیر. آنا دیلینی بیلمه ین اینسان ایسه اؤز آنا دیلینده اولان دویغولاردان اوزاق قالاراق، اؤزگه دویغولاری ایله یاشایاجاق دیر!
ایندیكی چاغیمیزدا آنا دیلینین یانیندا، هر اینسان دونیانین باشقا دیللریندن، بیر- ایكی سینی ایسه باجاراندا، دونیایا نئچه آچی-دان و نئچه یؤن-دن باخا بیلیب و نئچه اینسان ساییلیر. آمما آنا دیلین بیلمه ین ایسه، اون دیل بئله بیلسه ده، ظولوم آلتیندا یاشاییر. آنا دیلی بیر اینسانین وارلیغی ساییلاراق اونو بیلمه ین اینسان، اؤز وارلیغیندان اوزاق دوشه رك، آنا دیلینده اولان بوتون دویغولار ایله گؤزللیك لردن محروم قالیر.
دونیانین او بیری اینسانلارینا تای بیزم ده، اؤز آنا دیلیمیز واردیر. بیزیم آنا دیلیمیز اولان توركجه (آذربایجان توركجه سی)، دونیانین گوجلو، گؤزل، قایدالی و دَیرلی دیللریندن ساییلاراق، یاشاماقدادیر. بیز ایسه اونو یاشاتمالیییق. اؤنجه اؤلكه میزین قانونوندان فایدالاناراق، اونو اوخول-لار ایله بیلیم یوردلاردا دیری ساخلاماق ان واجیب اولان دیر و بودا رؤیالاردان اوزاق قالان بیر زاد دئییل دیر. ایسلامی اؤلكه میزده بو ایمكان وار و تئز-گئج یاراناجاق دیر و بو ایشله تانری وَریندن وئریلن پای-ا یییه (صاحب) چیخاجاییق.
اونون یانیندا ایندیكی دورومدا، یئتیری
(رسانه)-لرین هامیسیندا، اؤزللیك له رادیو-تلویزیون دا، توركجه میزی تمیز و دوزگون
دانیشماق ایله، دیلیمیزه بیر آیری یاردیم ائده بیله ریك. تأسفله بو ایكی یئتیری
(رسانه) ده، اؤزللیكله اوستانی شبكه لرده (آذربایجان تورك لری یاشایان اوستان
لارین شبكه لرینده) توركجه میزه هر دیلدن بیر آز قاتیب یئنی بیر دیل یارادیب لار و
یقین اولاراق كوتله نین ده (مردم) دانیشیغیندا تأثیر قویولور.
گؤزل توركجه میز رادیو-تلویزیون دا دوغرو-دوزگون و تمیز دانیشیلسا، یوزده-یوز كوتله نین ده دانیشیغی دوزگون توركجه اولاجاق دیر. جمله نین سونوندا تكجه بیر توركجه فعل گتیرمه یه، توركجه دانیشماق دئمزلر!! گركلیدیر بونا چوخ دقت ائدیب دیلیمیزین آرادان گئتمه سینه یاردیم ائتمه یك. ایندیكی وضعیت ده توركجه كیتاب لار ایله نشریه لردن ایسه فایدالانا بیله ریك. بو ایشله هم اونلار آیاق اوسته قالار همده توركجه میز یاشایار.
اؤزوموز ایسه دانیشیغیمیزا دقت ائتمه لیییك، نه زامانادك دیلیمیزه خور گؤز ایله باخا جاییق؟ ندن توركجه دانیشاندا جمله میزین چوخونو باشقا دیلده دئییریك، بودا كیلاسمی؟ منجه كیلاس و افتخار، توركجه میزی دوزگون دانیشماقدادیر. پیس عادت لریمیزدن بیری عددلری، بویالاری و... باشقا دیلده دئمك دیر. تورك، توركجه!! دانیشاندا اؤلكه ده یاشایانلارین هامیسی نه دانیشدیغینی آنلایا بیلیر و اودا توركجه میزه هر دیلدن قاتماسی ندنی (سببی) دیر. همن آدام باشقا دیلده دانیشاندا چالیشیر هم تمیز، همده لهجه سیز دانیشسین!! و بیری بیلمه دن آیری بیر دیلین كلمه سین او دیله قاتاندا، ایش گولمه یه چكیر!
دیلیمیزین آرادان گئتمه سی ائله بو عددلر ایله بویالار و جمله میزده تكجه توركجه بیر فعلی ایشلتمك دن باشلاییر، نه زامانا كیمین، بیر-بیریمیزه، واز گئچ نه اولاجاق -دئیه جه ییك؟ دوروم بئله گئدیرسه، ساباح دیلیمیزدن قورو بیر آد قالار!!
دیلیمیزی قوروماق ایسته ییریك سه، بوتون دَیرلی یازیچیلاریمیز، تمیز و توركجه قیرامئرینده یازمالیدیرلار. ان اؤنملی سی، كه/كی، اگر، چونكی، آیا و... كلمه لرینی قوللانماق لا دیلیمیزه آغیر بیر ضربه وورماغا داوام ائدیریك. آمما اونلاری دیلیمیزدن آییرماق لا دیلیمیز داها گؤزللشه جك دیر. بو ایش ایسه یازیچیلاریمیزین وظیفه سینی آغیرلادیر. اونلار توپلومون آیدینی اولاراق، دیلیمیزی جانلی و تمیز یاشادیب، ساخلاماسی اوچون داها چوخ چالیشیب، زحمت چكمه لیدیرلر.
دیلیمیزی یاشاتما، یئرلرین بیری ایسه اینترنت دیر. وبلاگ لار ایله سایت لاریمیزدا توركجه میزه اؤزل یئر وئریب اونو قوللانماق لا بیر آیری یاردیم ائده بیله ریك.
بو قیسا یازیدا ایسته ییم آنا دیلیمیزی قوروماغی خاطیرلاتماق دیر و هر بیر آذربایجان توركونه اؤز دیلینی قوللانماق و اونو یاشادیب گله جك نسیل لریمیزه ساخلاماق، آنا دیلی بورجودور. اومود ائدیرم دیلیمیز یاشام بویو یاشایاجاق دیر.
سنی تانری...
نه یامان یئـرده ییخیلدیم تـــوت الیمـدن گـــوزه لیـم!
ساری سونبول کیمی کونلومده اسیر سئـودالاریـم
سنی تانری منه یوخ ساتما دده م یانــدی بـوگــون
آز بویور چیخدی جانیم سنین کی دیـر تئیخا لاریــم
سئوگی میزدن نه دئییم سایغی لاریملا میتلاشیـر!
سئویشر کن بــزه نیــر گـــول-چیچـه یه تارلالاریـم
گـوزل آدقویــدو منی "تــورکه سایـا" سسلـه ییبـن
دارتیلارکــن ازیلیـــب هدیـــک له ن بوغــــدالاریـم
هر کیمه قیسمت اولا قت سیز ایچه ر چایـلاریمی
دادینی یئیــه ن بیلیـــر قـوغـــورمادیر شوربا لاریـم
ال-آیاق سیز دئمه رم دویغــوم اوتانجاق دوغـولـوب
گه له نه جانیــن یئدیـدمز سئــویله ن اوستا لاریم
اله دوشمـز بویوروب سس سیز اوپـوشلر باهـادیـر
بیلیسه ن تــوخـــدو دنیـزدنده به تــر دالغــا لاریـم
جنه ماز چکمه ییب هئچ واخت سویا دوزگون ماراغیم
آلان اولسا ساتـــارام بـرک سولـــودور هئیــوالاریم
اوزگه نی ایینه کیمی خوش بزه ییب لـوت گـزه رم
اوزوم-اوزگـه م تانیمازسورمه لی دیـر سینکا لاریم
سئچ آپار!دردینــه درمانــدی بو ده رهـم باخیشـیم !
نارا اویمــــز اوز-اوزون مـــوفتــه سینــه آلچـا لاریم
نییه بس تورش دئمه دین چوخ شیرینی اوره ک وورار
آتیمیـــزداندا یئیـین دیــــر یئــریمـــز قـــونقــا لاریـم
آراز ایچــــــره متحیــــــر له چیمـــــــه ن آرزی لا را
الی یونگـــول دئیه خئیله ک کـوکه لیب دورنا لاریم.
شعر: عبدالحمید متحیر
