آذربایجان اوشاق ناغیل لاریندان / تولكو و حاجی لئیلك
آذربایجان اوشاق ناغیل لاریندان
تولكو و حاجی لئیلك
گونلرین بیر گونو بیر حاجی لئیلك ایله بیر تولكو قارداشلیق ائدیردیلر. اونلار بیر یئرده چیخیر، بیر یئرده گزیردیلر. بیر گون تولكو حاجی لئیله یه دئدی:
ـ قارداش، آخشام بیزه قوناق گلرسن؟
حاجی لئیلك او گون آخشامادك چؤرك یئمه دی، اؤزونو تولكونون قوناقلیغینا ساخلادی. آخشام حاجی لئیلك قارداشلیغی تولكونون ائوینه گلدی. تولكو دوردو بیر قازان دووغا بیشیردی. بیر بوشقابا تؤكدو، سوفره یه گتیردی. یئمه یه باشلادیلار. حاجی لئیلك هر دفعه دیمدیگینی اوزادانا آنجا بیرجه دوگو گؤتوره بیلیردی. او، بئش- آلتی – دوگو گؤتورمه میش تولكو دووغانی تامام یالاییب قورتاردی.
حاجی لئیلك آج قالدی. اؤز- اؤزونه دئدی: « یاخشی، آی تولكو، عوضینی سندن چیخارارام».
حاجی لئیلك او گئجه ساباحادك آجیندان یاتا بیلمه دی، قارنینی اوووشدورا- اوووشدورا قالدی.
بیر نئچه گون كئچدی. بیر گون حاجی لئیلك ده دووغا بیشیریب، قارداشلیغی تولكونو قوناق چاغیردی. حاجی لئیلك دووغانی بیر بارداغا تؤكوب سوفره یه قویدو. سونرا اوزو دیمدیگینی سالیب بارداقداكی دووغانی تامام ایچدی، تولكو آنجاق بارداغین قیراغینا تؤكولنلری یالادی. او، گئجه آج- آجینا یاتدی. سحر تئزدن دئیینه- دئیینه اؤز ائوینه گلیب دئدی: «سندن منه قارداش اولماز، من سنی یئییم، سنده تاماشا ائله».
بیر موددت كئچدی. تولكو اوره ییندن آجیغینی چیخارتمادی. بیر سحر تئزدن تولكو، حاجی لئیله یین یانینا گلیب دئدی:
ـ قارداش، اوره ییم برك داریخیر، دور گئدك گؤی چمنده بیر آز گزك.
حاجی لئیلك راضی اولدو. هر ایكی سی بیر- بیرینه قوشولوب، بیر چمنه چاتدی. تولكو دئدی:
ـ قارداش، گل بو چمنده بیر آز یاتاق.
یاشیل چمنده اوزاندیلار. تولكو اؤزونو یالاندان یوخویا ووردو. حاجی لئیلك، یوخویا تزه جه گئتمیشدی، تولكو بیردن یئردن قالخدی، حاجی لئیله گین بوغازیندان توتماق ایسته ینده، حاجی لئیلك اویانیب دئدی:
ـ قارداش نه ائله ییرسن؟
ـ تولكو دئدی: سنی یوخودا گؤرموشدوم، اونا گؤره سنی اؤپمك ایسته دیم.
حاجی لئیلك اونون حیله سینی باشا دوشدو. اؤز- اؤزونه دوشوندو.
ـ « یاخشی، گؤرك كیم كیمی اؤلدورر».
او، تولكویه دئدی:
ـ قارداش، داها یاتمیرام، گل منیم قانادلاریمین اوستونه مین، هاوایا قالخاق، بیر آزدا گؤیده گزك، سونرا گلیب آرخایین یاتاریق.
تولكو حاجی لئیله گین قانادلارینین اوستونه میندی. حاجی لئیلك هاوایا قالخدی. بیر چوخ قالخاندان سونرا سوروشدو:
ـ قارداش نئجه گؤرونور؟
ـ خیرمان بویدا.
حاجی لئیلك بیر آزدا قالخیب سوروشدو:
ـ قارداش ایندی نجور گؤرونور؟
ـ تولكو دئدی:
ایندی هئچ گؤرونمور؟
ـ حاجی ائیلك دایانیب دئدی:
قارداش داها قانادلاریم آغریییر، دوش بیر آز دینجه لیم.
تولكو یالواریب دئدی:
ـ آی قارداش باشینا دؤنوم، قوربانین اولوم، من نه تهر دوشوم؟ آماندی منی آشاغی ایندیر.
حاجی لئیلك دئدی:
ـ قانادلاریم آغریییر، دوشمه سن سنی یئره سالاجاغام.
تولكو چوخ یالواریب، یاخاردی، گؤزلرینین یاشینی تؤكدو، آمما حاجی لئیله یی اوره یی یومشالمادی. حاجی لئیلك اونو توللاییب دئدی:
ـ حیله چی تولكو، بو منی یوخودا اؤپدویونون عوضیدیر.
تولكو یئره دوشوب، شیل- كوت اولدو. حاجی لئیلك ده بالالارینین یانینا گلیب، كئف له گون كئچیردی.
حاضیرلایان: حسین واحدی
قایناق:
آذربایجان اوشاق ناغیل لاری/ معصومه اژدری
