آشیق دهقان: آشیق سس سیز لرین سسیدیر
آشیق دهقان:
شهامت نشریه سینین یاییلماسینین ایلك گونوندن آذربایجان آشیق صنعتینه ده یر وئرمك و بو یولدا جاندان- اوركدن امك چكنلری یوخلاماق و ائلیمیزه تانیتدیرماق بیزیم اصلی وظیفه لریمیزدن اولوب دور. بو یولون اوزوناسیندا بو ساییمیزدا آذربایجانین مهم و بؤیوك آشیق لاریندان بیری اولان آشیق «محمد حسین دهقان» ایله دانیشیق آپارمیشیق. آشیق دهقانی تانیتدیرماق لازیم دئییل و ائلیمیزین هامیسی بو قوجاماق كیشینین اؤزو و سسی ایله تانیشدیر. آشیق دهقان صمیمیت له بیزیم دانیشماغیمیزی قبول ائدیب و قیسادا اولمالی اولسا اورك سؤزلرینی سیز عزیزلریمیزله پایلاشیب دیر.
آشیق دهقان، كسینلیك له آذربایجانیمیزین قالارگی وارلیق لاریندان بیریدیر. آشیق دهقان، بوتون میللی و اولوسلار آراسی فئستیواللاردا ایشتیراك ائدیب و آذربایجان موسیقیسینی دونیایا تانیتدیرماغا الیندن گلنی اسیرگه مه ییب دیر. آشیق لاتین آمریكا، فرانسه، آلمان، سوئد، آذربایجان جومهوریتی، توركیه و ... اؤلكه لرینده مختلف موسابیقه لرده و فئستیواللاردا قاتیلماقلا اونلارجا قیزیل بویون باغی و لؤوحه لر قازانیب دیر. خاطیرلاتمالیییك آشیق كئچن ایللرده موسیقی دوكتوراسین آلیب دیر.
ـ آشیق، اؤزونوزو اوخوجولاریمیزا تانیتدیرین لوتفن.
منیم كیچیك آدیم «محمد حسین» و سوی آدیم (شهرتیم)، «دهقان» -دیر. 1313/12/10 –دا اورمیه نین ایگدیر كندینده آنادان اولموشام. اوشاقلیغیمدان آشیقلیغا علاقه تاپمیشدیم. آتام بو ایشیمله موخالیفییدی و 3-4 سازیمیدا سیندیرمیشدی. آمما آنام آشیق اولدوغومدا منه چوخ یاردیمجی اولوبدور. اوشاقلیق واختی، آشیق لار كندین قهوه خاناسینا گلنده آنام لا بیرلیكده قهوه خانانین آرخا پنجره سیندن گیزلیجه اونلارا قولاق آساردیق.
ـ اوستادلارینیز كیم لر اولوب لار؟
منیم اصلی و بؤیوك اوستادیم اوولده آنام اولوب دور. آنامدان، «قولام حیدر»، «سیدی» و «احمد ایبراهیم» داستانلارین اؤیرنمیشم. 14 یاشیمدان مجلیسلره قاتیلاردیم. كدولاردان اؤزومه ساز قاییریب، چالاردیم و اوشاق لیغیمدان الیمده ساز اولدوغو اوچون، سونرالار رحمتلیك آشیق «درویش» ایله بیرلیكده، رحمتلیك آشیق «فرهاد»-ین یاینیا گئدیب، آشیقلیغین اوصول لارینی اوندان اؤیرنمیشم. دئدیگی سؤزلرین باشینی یازیب، قالانین ازبر ائدردیم.
آشیق فرهاد، قدیم قاپاندا، كئچه چیلر كوچه سینده اولاردی و سونسوزویدو. تاسف له آشیق فرهاد رحمتلییین قبیریندن صاحاب چیخیلماییب و آغا قبیرینده پوزولوب آرادان گئدیب دیر و كیمسه صاحاب چیخماییب دیر.
ـ آشیق نئچه نفر شاگیردینیز اولوب دور؟
منیم 22 نفر شاگیردیم اولوب دور. بعضی لری حوضوری و بعضی لری ایسه كاسئتلریمله منیم شاگیردیم اولوبلار. اونلاردان، آشیق بولود ساعد، آشیق حئیدر نیرومند، آشیق هیدایت، آشیق حمید عباسزاده، آشیق علی قره آغاجی،آشیق محمد، آشیق باهار،آشیق آللاه وئردی، آشیق مناف و... آد آپارا بیلرم.
ـ آلدیغینیز میدال لاردان و لؤوحه لردن اوخوجولاریمیزا دئیه سینیز.
منیم یوزلرجه تقدیر لؤوحه واریمدی. اونلارین چوخون وزیرلردن اؤزللیكله اسلامی ایرشاد وزیریندن آلمیشام. منیم توركیه، فرانسه، آلمان، ایرانیمیزین اؤزوندن، تندیس و میدالیم وار. افتخاری دیپلم، دوكتورا و گواهینامه م واردی. دوكتورانی و داورلیك كارتیمیدا كرماندان آلمیشام.
ـ یاشاییش نیزین فیلمینیده، چكیبلرمی؟
بلی، منیم یاشاییشیمی تقریبا 22 ایل بوندان اؤنجه تئهرانین حوضه هنری سی، آتا- آنام ساغ اولان زامان فیلمه چكیبلر. اوندان سونرا اورمیه-ده ده تازالیق دا بو ایش باشلانیب و آز قالیر قورتولا. همده آذربایجان جومهورییتینده ده بو ایش باشلانماق اوزره دیر. اورمیه ده فیلم وحدت تالاریندا چكیلنده اینه سالماغا یئر یوخویدو، او زامان آتام ایله آنامدا ساغییدیلار و چوخلو یئرلردنده فیلمیمی چكیب لر.
ـ بیمه نیزدن و امكلی اولدوغونوز نئجه اولوبدور؟
بیمه دئییلم، هنرمندلرین دفتریندن امكلی اولموشام. اینقیلابدان اؤنجه بیمه یدیم و اینقیلابدان سونرا گئتدیكجه بیمه میز كسیلدی. منی بوتون فئستیوال لارادا هنرمندلرین دفتری چاغیریب دیر.
ـ گلیرینیز آشیق صنعتیندن اولوبمو یوخسا باشقا یئردن؟
منیم آتا- بابادان كندیمیزده یئریمیز اولوب و اكینچیلیكله مشغول اولموشام و گلیریمین چوخو بو یولدان اولوبدور. آشیق لیقداندا گلیریم اولوبدور و الیمه گلنی یئنه ده باغ-باخچایا وئرمیشم و تانریدان راضی یام.
ـ سؤزلرینیز و آشیق هاوالارینی چاپ ائدیبسیزمی؟
یوخ من كیتاب چاپ ائتمه میشم. 77 هاوامیز وار و هامیسین من ازبرم و هامیسیده یازیلیب همده CD –لری واردیر. هامیسین بیر-بیر چالیب اوخویا بیله رم.
ـ آشیق صنعتینده ان چوخ هاوالاری بیلن سیزسینیز، گله جك نسیل لره بونلاری نئجه یادیگار قویاجاقسینیز؟
منیم 142 كاسئت و اللی یه یاخین سی دیم واردیر و هامیسی ضبط اولوب ساخلانیلیب دیر. علاقه سی اولانلار بونلاری آلیب فایدالانا بیلرلر. بیزیم دؤولتیمیزده هنرمندلرین اثرلرین ساخلاییب، گنج لره گؤستریب هاوالاری اونلارا اؤیرتمه لیدیرلر و بو ایشله آشیق لارین اثرلری قالارگی اولاجاق دیر.
ـ آشیق صنعتی نی اورمیه ده و اوستانیمیزدا نئجه گؤروروسونوز؟
آشیق لار چالیشیر و یاشاییرلار، آمما آرخالاریندا دوران یوخدور. بعضن اذیت اولورلار و آشیق صنعتی یاشایاجاق دیر و گرك حمایت اولوناق و بونو یاشاداق.
ـ اورك سؤزونوز؟
مسئول لاردان ایسته ییرم بو صنعت دن صاحاب اولوب، گله جك نسیل لره ساخلاسینلار. منیم یئتمیش یئددی یاشیم وار و هر كیمسه یه تای بیر گون بو دونیادان كؤچه جه یم، آمما بو صنعت قالمالیدیر. بو بیزیم آنا دیلیمیزدیر، بیز دیلسیزلرین دیلیییك، سسسیزلرین سسی ییك، ائلین سؤزون دئییریك، اوركده قالان سؤزلری دئیه نیك، ائل سئونی سئویریك و ائل دئیه بیلمه ین سؤزلری دئییریك. بو صنعت (هنر) دیر، معریفت دیر، حقیقت دن دانیشان دیر، ایسلامیتی ساخلایان صنعتیدیر. آشیق، عالیم و عاریف ایسلامی ساخلامالیدیرلار. اؤزگه لرین كولتورنون قاباغیندا دورماق اوچون اؤز صنعتیمیزی قورومالیییق. رادیو- تلویزیوندادا بو صنعتی یاییب ساخلامالییق. اوندا اؤز موسیقیمیز اولان یئرده گنج لریمیز اؤزگه موسیقی اوخوتمازدیلار و اؤز كولتوروندن فایدالانارلار. سیزدنده منی یوخلادیغینیز اوچون تشككور ائدیرم.
*دانیشیغی آپاران: حسین واحدی