“کوراوغلو” داستانی آذربایجان توركجه سینده
یازان: احمد شاهیدوو
كؤچورن: حسین واحدی
تورک خالق‌لاری‌نین بؤیوک اکثریتی‌نین (تورک، تورکمن، اؤزبک، قازاق، باشقیرت، تاتار، قاراقالپاق، آذربایجان تورک‌لری و ...) شیفاهی عنعنه‌سینده مؤوجود اولان “کور اوغلو” داستانی تونا‌دان بالکان‌لارا، سیبیردن سوریایا قدر گئنیش بیر جوغرافی ده یاییلیب. یاییلما میقیاسینا، حجمینه و شؤهرتینه گؤره “کوراوغلو” یئگانه داستان‌دیر کی، مختلف نسخه لرینین سایی بئش یوزدن چوخ‌دور.
تورکییه‌ده “کوراوغلو”نون ایلک چاپی 1887-جی ایلده ایشیق اوزو گؤروب. اون بئش صحیفه‌لیک بو نشردن سونرا كوراوغلو، دؤورو و قهرمانین فعالیت گؤستردیگی تاریخی حادثه‌لرله باغلی بیر چوخ آراشدیرما‌لار آپاریلمیش‌دیر. بون‌دان بیر قدر اول ایسه “کوراوغلو” داستانی‌نین بیر حیصه‌سی ائرمنی الیفباسی ایله ایستانبولدا چاپ ائدیلمیش‌دیر. 1897-جی ایلده آشیق جمعا‌لی‌دن یازییا آلینمیش “گیزیر اوغلو مصطفی بی”، “بولو بی” قول‌لاری تیفلیسده نشر ائدیلدی.
آذربایجاندا “کوراوغلو” داستانی‌نین ایلک نشری 1913-جو ایلده اوروجوو قارداش‌لاری چاپ ائوینده رضا زاکی طرفین‌دن چاپ ائدیلمیش‌دیر. بو نثرله اولان نشرین تیتول ورقی فارسجا یازیلیب. داستانین 14 قول‌دان عبارت داها موکممل و قوشما‌لارلا زنگین دیگر بیر نسخه سی 1941-جی ایلده همت علی‌زاده طرفین‌دن نشر ائدیلمیش‌دیر.
“کوراوغلو” داستانی اورتا آسیادا دا دفعه‌لرله نشر ائدیلمیش‌دیر. اورتا آسیا وئرسیاسی دؤورو اولدوغون‌دان هله ده تام شکیلده چاپ ائدیلممیش‌دیر. اساساً ده اؤزبک کوراوغلوسو بیر نئچه نسلین قهرمان‌لیق تاریخچه‌سی جانلاندیردیغین‌دان هر دؤور مستقیل داستان کیمی فورمالاشمیش‌دیر. سون زامان‌لاردا آذربایجاندا “کوراوغلو” داستانی‌نین یئنی قول‌لاری توپلانیب نشر ائدیلمیش‌دیر. بون‌لاردان “قهرمان کوراوغلونون دیو‌لرله گؤروشو”، “کوراوغلونون تئهران سفری”، “میصری قیلینجین اوغورلانماسی”، “مرجان خانیمین چنلی بئله گلمه‌سی”، “زرنیشان خانیمین چنلی بئله گلمه‌سی”، “آغجا قوزو” قول‌لارینی گؤسترمک اولار.
“کوراوغلو” داستانی‌نین قیسا نشر تاریخی گؤستریر کی، او XIX عصرین باشلانغیجین‌دان سون دؤورلره قدر چوخ مشهور اولموش، واریانت (چئشیت) باخیمین‌دان ان چوخ یاییلان داستان حالینا گلمیش‌دیر. آنجاق هم اینگیلیس، فرانسیز (فرانسه)، هم ده ایلک روس نشرلری تحریف‌لرله دولودور. فولکلورلوق باخیمین‌دان بو نشرلرین قوسورلاری چوخ‌دور. بون‌لارا مثال کیمی شعر حیصه‌لری‌نین نثرله وئریلمه‌سی، چئویرمه ده سربست‌لیک، یئرسیز علاوه‌لر کیمی موختلیف تحریف‌لری گؤسترمک اولار. چوخ تأسفله دئمک لازیم‌دیر کی، آذربایجان نشرلری ده آرزو ائدیله‌جک سویه‌ده دئییل‌دیر.
