خاطیره‌لر دوراغی (حیکایه‌لر)، حسین واحدی‌نین اؤزل بلوقو Hüseyn vahidi-nin özəl bloqu - Hekayələr

حیکایه حاقیندا

یازار yazar :حسین واحدى
تاریخ:1394.10.4-06:45

بعضن ائله حئساب ائدیریک کی، اونلارین یازدیق‌لاری کیمی یازماق چوخ راحات‌دیر، آنجاق تأسف کی، بئله دئییل. اصلینده هئچ تأسف‌لنمه‌یه بئله ده‌یمز. چونکی هر بیر اؤلکه‌نین اؤز مطبخی اولدوغو کیمی، ادبیاتی دا چئشیدلی اولما‌لی‌دیر. بوردا تئکرارلاماق، بنزتمک لازیم دئییل و بو هئچ ده یاخشی قارشیلانمایا‌جاق. اونسوز دا روس نثرینی “دادان‌لار” بیلیرلر کی، اونون تامی نه‌دیر. یعنی، باشقا خالقین مطبخینی اؤزللشدیرمک و یا اونلارین مئتودلارینی اؤیرنیب سویونون سویونون سویونو یاراتماق آنجاق آجی تبسم دوغورا بیلر.

دئدیگیم اودور کی، روس نثری روس نثریدی، فرانسیز نثری فرانسیز، آذربایجان تورکجه‌سینین نثری آذربایجان تورکجه‌سینین، ایسپان نثری ایسپان. آنجاق بونو بیر معنا‌لی قبول ائتمه‌یین. طبیعی کی، “ادبیات بشری‌دیر” دئیه‌جکسینیز، بیلیرم. منجه، اؤزو، ایچی گؤرونمه‌ین ادبیاتا بشری دئمک اولماز.

دوغروسو، روس نثری فرانسیز نثری‌نین تأثیری آلتیندا یاراندی، آنجاق بو چوخ سورمه‌دی. روس‌لار اؤز یول‌لارینی تاپدی‌لار و بو فرانسیز نثرین‌دن تامامیله فرقلنیردی. اونا گؤره چئخوو یاراندی.

یوری کازاکووون حکایه‌لرینی اوخویاندا حس ائله‌دیم کی، یازیچی‌لیق هم ده ساده‌لیگین آلتیندا بؤیوک‌لوگو، گئرچک‌لیگی گؤسترمک‌دیر. مثلن، دوستویئوسکی‌نین سوژئتی بیر آز غلیظ اولدوغون‌دان اوخوجو اونون متنی‌نین ایچینده ایتیب باتیر. یازیچی او قدر درینه گئدیر کی، آرتیق اوردان چیخماق مومکون دئییل. فرانس کافکانی دا بورا داخیل ائتمک اولار. “چیخیلمازلیق” وضعیتی هر ایکی یازیچی‌نین اوخوجویلا اویونودور. بو ایسه اونلارین گوج‌لو بیر ناثر پوتئنسیا‌لی اولدوغون‌دان خبر وئریر.

آنجاق یوری کازاکوو اوخوجولاری بو یؤنده آلداتمیر. او داها ماراق‌لی بیر آلداتما ایله اوخوجولارین قارشی‌سینا چیخیب. (باخمایاراق، بو روس نثری‌نین گؤرکملی نماینده‌لرین‌دن اولان چئخوودا، پلاتونوودا و آمئریکان یازیچی‌سی هئمینقوئیده ده اؤز عکسینی تاپیب). بئله کی، یوری کازاکوو یازی متنینی ساده دیلله قلمه آلا‌راق حکایه‌سی‌نین ده ساده اولماسینی دیکته ائدیر. آنجاق اوخوجو بو یالانا اینانیب حیکاینی اوخویاندا اؤزو ده بیلمه‌دن بؤیوک بیر کدرین ایچینده یووارلاندیغینی گؤرور. و سونرا بو یالانین قوربانینا چئوریلیر، آنجاق بونون هئچ فرقینه وارمیر.

آمئریکان یازیچی‌سی هئمینقوئی حیکایه‌لرینده چوخ واخت اوخوجونو اؤزو ایله دارتیب آپارماق اوچون سوژئتی ماراقلی آخارلا داوام ائتدیریر و اوخوجو ائله ظن ائدیر کی، یقین کی، حکایه‌ده سونلوق فوق‌‌العاده [اولاغان‌اوستو] بیر شئی اولا‌جاق. آنجاق سونا قدر اوخویان‌دان سونرا فیکرینده توتدوغو گئرچکلشمیر.

هئمینقوئیین و یوری کازاکووون اوستا‌لیغی دا بوندان‌دیر کی، هر ایکی یازیچی اؤز حیکایه‌لرینده اوخوجو ایله اویون اوینایا بیلیر. چوخ ماراق‌لی جهت ده اودور کی، اوخوجو سونا قدر ده آلداندیغی‌نین فرقینده اولمور.

بئله بیر فیکیر وار کی، یازیچی‌لار بؤیوک یالانچی‌لاردیر. بو حقیقتن بئله‌دیر. اگر یازیچی دا فانتازیا [فانتئزی]، آلداتما، اویدورما اولماسا اونون اثری سندلی بیر یازییا بنزه‌یه‌جک یا دا پوبلیسیستیک [تبلیغاتی] ماتئریالا [ماده‌سینه] چئوریله‌جک.

نثرده منیم فیکریمجه، أن چتین مسئله سونلوقلا باشلیغی بیر-بیرینه جالاش‌دیرماق‌دیر. بعضی یازیچی‌لار بو نقطه‌ده چاش-باش قالیرلار. اونلارین باشلیق‌لاری ایله سونلوق‌لاری اوست-اوسته دوشمور، نتیجه‌ده اثرده چاتیشمازلیق یارانیر.

بئله حساب ائدیرم کی، یوری کازاکوو نثرین بیر چوخ قانون‌لارینی یاخشی منیمسه‌ییب. اونون “پالید مئشه‌لرینده پاییز”، “چؤرک عطری”، “یولدا”، “آدم و حوا”، “اوودا”، “اوزاق قوزئی” حیکایه‌لرینده من بونون شاهیدی اولدوم. او ساده‌لیکله بؤیوک بیر کدری، سئوگینی و حیاتلا چارپیشان اینسان‌لارین مغلوبیتینی، طالع ایله باریشماسینی گؤستریر.

یوری کازاکووون پئرسوناژلاری [شخصیت‌لری] ضعیف، مغلوب اولموش، آنجاق حیاتلا سونونا قدر مبارزه آپاران و غالبیتی دادماق ایسته‌ین اینسان‌لاردیر. اونلار نه آللها، نه طالعه عصیان ائدیر، ساده‌جه اولا‌راق اؤزلرینی پیسلیک‌لردن قوروماغا چالیشیرلار.

یوری کازاکوو بو فیکیرلری تلقین ائدیر و منیم ظننیمجه، هئچ ده یانیلمیر. هر شئیی طالعین آخارینا بوراخماق دوزگون دئییل. مطلق طالعه یؤن وئرمک لازیم‌دیر. بیر فیلمده ده دئییلدیگی کیمی، اینسان طالعی دییشه بیلمه‌لی‌دیر.


یازی تورو :  

گؤندر - کلوب‌دات‌کام
باخیش لار(1) 
[cb:post_like]


Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...