سعدی شیرازینین آذربایجان تورکجهسینده غزلی وارمیش
معلوم اولدوغو کیمی، سعدینین اثرلری آذربایجان دیلینه XX [20-جی میلادی]عصرین اوللریندن ترجومه اولونماغا باشلانمیشدیر. اونون “گولوستان” اثری میرزه صادق راهیل طرفیندن آذربایجان تورکجهسینه ترجومه اولوناراق 1911-جی ایلده باکیدا “بحرالحقایق”، “بوستان” اثری ایسه سید زرگر تخلصلو میرزه عبدول واهاب بادکوبهیینین چئویرمهسی ایله “میزان العدالت” آدییلا 1912-جی ایلده نشر اولونموشدور. سونرالار ایسه هر ایکی اثر م. سولطانوو، ایسماعیل شمس و م. سیدزادهنین یئنی ترجومهسی ایله چاپ ائدیلمیشدیر. شاعرین غزللرینین ده معین حیصهسی آذربایجان تورکجهسینه ترجومه اولونموشدور.
سعدی دیوانلارینی دقتله نظردن کئچیردیکده، شاعرین بو شعرینین فارسجا اوریژینالینا راست گلمهدیک. خئیلی آختاریشدان سونرا معلوم اولدو کی، “گولوستان” اثرینین “دیباچه”سینده شاعرین عربجه دئدیگی بیر بئیتین آیری-آیری ایفادهلری همین غزلین قافیهلرینه اویغون گلیر. بوتؤولوکده ایسه او، آذربایجان تورکجهسینده سعدی تخللوصو ایله یازیلمیش اوریژینال بیر اثر کیمی دقتی جلب ائدیر.
شعر او قدر اوریژینال سسلهنیر کی، آذربایجانجا بیلمهسینه شوبهه ائتمیرسن. معلومدور کی، شاعر آذربایجانی گزمیش، خالق آراسیندا تانینمیش، معلوماتلی آداملارلا گؤروشوب صحبت ائتمیشدیر. او، گنجلیک یاشلاریندا ایکن بؤیوک و آباد شهرلریمیزدن ساییلان بئیلهقاندا [Beyləqan] اولدوغونو، مودریک[عاقل] بیر قوجادان نصیحت آلدیغینی “گولوستان” اثرینده قئید ائدیر. بلکه سعدی آذربایجانجا بیلیرمیش، ائله همین غزلی ده او، اؤزو یازیب! بونا حؤکم وئرمک چتیندیر. اونو دئمک کیفایتدیر کی، همین غزل بدیعی [هنری] ترجومه تاریخیمیزده کیچیک بیر یارپاق اولسا بئله، یئنه ده قیمتلیدیر.
اثرین سعدی یارادیجیلیغی
فونوندا [زمینهسینده] میللتلر آراسی ادبی علاقهلرین اینکیشافی [توسعهسی] و کلاسیک
بدیعی ترجومه تاریخیمیز اوچون اهمیتینی نظره آلاراق اونو اوخوجولارا تقدیم
ائدیریک.
کلامی- شئیخ سعدی شیرازی
صنَما! سنین جمالین کشف-اد دوجا دئگیلمی؟
حبیبا! سنین کمالین بلق-ال اولا دئگیلمی؟
ایکی قاشلارین قراسی تبی-قدرو قابی-قؤوسئیی،
بیری قافی-قولفیواللاه، بیری “قول-کفا” دئگیلمی؟
ایکی لبلرین دمیندن آخیر آبی-حؤوضی-کؤوثر،
بیریسی نباتی-شککر، بیریسی صفا دئگیلمی؟
ایکی زولفلرین حقیقت اوخویور براتی-سانی،
بیریسی دوخانی-یاسین، بیری “حل-عطا” دئگیلمی؟
ایکی برگوزیده آدین سنین ائی حبیبی-رحمان،
بیری احمدو محمد، بیری موصطفا دئگیلمی؟
گل اونون یولوندا سعدی، سرو جانو دیل فدا قیل،
نه عجب صفاسی واردیر، نه عجب شفا دئگیلمی؟
***
Kəlami- Şeyx Sədi Şirazı
Sənəma! Sənin cəmalin kəşəf-əd düca degilmi?
Həbiba! Sənin kəmalın bələq-əl üla degilmi?
İki qaşların qərası təbi-qədrü qabi-qövseyi,
Biri qafi-qolfivallah, biri “qül-kəfa” degilmi?
İki ləblərin dəmindən axır abi-hövzi-kövsər,
Birisi nəbati-şəkkər, birisi səfa degilmi?
İki zülflərin həqiqət oxuyur bərati-sani,
Birisi düxani-yasin, biri “həl-əta” degilmi?
İki bərgüzidə adın sənin ey həbibi-rəhman,
Biri Əhmədü Məhəmməd, biri Müstəfa degilmi?
Gəl onun yolunda Sədi, sərü canü dil fəda qıl,
Nə əcəb səfası vardır, nə əcəb şəfa degilmi?
قایناق: kulis.az