اورتا عصرده آذربایجان تورکجه‌سینین دیلمانج‌لاری
مقدس کیتابیمیز قورآنی-کریمین تام متنی‌نین دیلیمیزه اسکی ترجومه اؤرنک‌لری ده الیازما شکلینده گونوموزه قدر گلیب چاتمیش‌دیر. قورآنین عربجه تام متنی ایله یاناشی، اونون تورکجه‌یه سطیرآلتی ترجومه‌سی ده وئریلمیش بئله اسکی ال‌یازما‌لاردان بیری محمد ابن الحج دؤولتشاه شیرازی‌نین قلمین‌دن چیخمیش‌دیر. 743/1333--جو ایلده و نادیر اولان بو الیازما حاضردا ایستانبول‌داکی تورک- ایسلام اثرلری موزئیینده ساخلانیلیر. محمد شیرازی هم تورکجه متنین دیلمانجی، هم ده بوتؤولوکده ال‌یازمانین کاتیبی‌دیر. موترجیمین نیسبه‌سی گؤستریر کی، او، آذربایجان تورک‌لری‌نین بیر قولو اولان قاشقای طایفاسین‌دان‌دیر. ایرانین مرکزینده یئرلشن بو قدیم شهرده- شیرازدا اسکی چاغ‌لاردان بری قاشقای‌لارین یاشاماسی تاریخه معلوم‌دور. محمد شیرازی حاقیندا الیمیزده اساس‌لی بیلگی اولماسا دا، قورآنین بو ال‌یازماسی اونون هم یوکسک علمین‌دن، هم ده پئشه‌کار بیر خطاط اولماسین‌دان خبر وئریر. اونو دا قئید ائدک کی، ال‌یازمانی آراشدیرمیش متخصص‌لرین فیکرینجه بو ترجومه‌ده ایشلنمیش بیر سیرا سؤزلر تورکجه‌نین داها اسکی قات‌لاری اوچون خاص‌دیر. بو سند ایسه دولایی‌سی ایله ثبوت ائدیر کی، قورآنین تورکجه‌یه بو جور سطیرآلتی ترجومه عنعنه‌سی داها قدیم‌لره گئدیب چیخیر و شیرازی ده اؤز ترجومه‌سینده اؤنجل‌لری‌نین [کئچمیشده کیلرین] تجروبه‌سین‌دن فایدالانمیش‌دیر.
سونراکی عصرده 15-جی یوز ایل‌لیکده فارسجا‌دان دیلیمیزه آزاد و یارادیجی شکیلده ترجومه اولونموش شئیخ محمود شبوستری‌نین "گولشنی-راز" اثری‌نین دیلمانجی شئیخ ولی (الوان) شیرازی ده، نیسه‌به‌سین‌دن گؤروندوگو کیمی، شیراز شهرین‌دن‌دیر و قاشقای طایفاسین‌دان‌دیر. دؤورونون یئته‌نکلی [استعدادلی] شاعر- موترجیمی اولموش شیرازی حاقیندا اورتا عصر قایناق‌لاریندا و معاصر آراشدیرما‌لاردا به‌للی بیلگی‌لره راست گلیریک.
اورتا عصرلرین یئته‌نکلی و پئشه‌کار آذربایجان تورکجه‌سینین مترجم‌لرین‌دن بیری ده محمد ابن حسین کاتیب نیشاطی‌دیر. ماراقلیدیر کی، نیشاطی ده شیرازلی‌دیر و بو فاکت-شیرازدان واختییله اسکی ترجمه مکتبی‌نین، ترجمه عنعنه‌سی‌نین وارلیغی حاقیندا دوشونمه‌یه اساس وئریر. نیشاطی ایلک نؤوبه‌ده آذربایجان ادبی دیل تاریخی اوچون ده‌یرلی قایناقلاریندان ساییلان 16-جی عصر ترجومه عابده‌سی "شهدا نامه"نین مترجیمی کیمی تانینیر. او، " شهدا نامه"یه یازدیغی اؤن سؤزده حسین واعظ کاشیفی‌نین کربلا شهیدلری مؤوضوسوندا قلمه آلدیغی "روضه-شهدا" اثرینی "شاه طهماسب الصفوی الحسینن امر الاشاراتی و شیراز حاکمی قاضی خان سارو شئیخ اوغلونون گؤستریشی ایله فارس دیلین‌دن تورکجه‌یه دؤندردیگینی و ترجمه‌سینه "شهدا نامه "آدینی قویدوغونو یازیر. ماراقلیدیر کی، نیشاطی اؤز الی ایله 945/1539-جو ایلده تاماملادیغی " شهدا نامه"نین سونوندا اؤزونو دیلمانج کیمی یوخ، مولف کیمی تقدیم ائدیر. فیکریمیزجه، بونون سببی اورتا عصرلر ترجومه‌سی‌نین معاصر ترجمه آنلاییشین‌دان فرقلی اولماسی، به‌للی قدر اورژینال شخصیتی ایله ایضاح ائدیله بیلر.
***
قایناق:
nizami.libmks.az
