قیسا حیکایه یازمادا نئچه تمل سؤز/حیکایه باره‌ده
1. یاخشی بیر قیسا حیکایه‌نین بعضی اؤنملی[مهم] اؤزللیک‌لریندن[خصوصیت‌لریندن] بونلاری دئمک اولار:
گؤزه‌گلن بیر باشلانیش، گؤستریشلی کاراکتئرلر[دلالت‌لی شخصیت‌لر] (ان چوخ 3-4 نفر)، حیکایه‌نین حادثه‌لری و یا پیلوتون یارانماسی اوچون نه‌دن گتیرن[توجیه ائدن] دیالوق‌لار، ماراقلی[جالب] پیلوت[پیرنگ]، اویغون[مناسب] بیرگرگینلیک[تنش] له چاتیشما[کشمکش]، چاتیشما ایله اویغون اولان بیر یوکسه‌لیش[اوج]، ایناندیریجی سونا چاتما، اویغون بیر دویغوسال اورتام یاراتما[فضاسازی]، اویغون بیر گؤروش آچیسی[زاویه‌ی دید]، اویغون بیر زامان لا مکان‌دان یارارلانماق، دیلدن دوزگون استفاده ائتمک، کولتورل بیر آنا فیکیر[تئم/درونمایه] (کولتورل قاریشما).
2. بو اؤزللیک‌لری نه‌تهر الده ائتمک اولار؟ باشقا سؤز له یاخشی بیر حیکایه‌نی نئجه یازماق اولار؟
بیرینجی: یئنی حیکایه یازانلار اوچون ان واجیب ایش، قیسا حیکایه‌نین ان یاخشی اؤرنکلری[نمونه‌لری] له شاه‌اثرلرینین اوخوماسی‌دیر. البته فقط قیسا حیکایه یوخ بلکه بوتون آنلاتی[پووئست/روایتی] نثرلری اوخوماق لازیمدیر. بونا گؤره، ادبیاتین کلاسیک شعرسل آنلاتی‌لاریندان[روایت‌لریندن] باشلاییب، سونرا قیسا حیکایه‌نین، چئخوو، موپاسان، جئیمز جویس و... کیمی بؤیوک اوستادلارینا یئتیشیلسین. دئمه‌لی‌یم، ایندیکی یازیچی‌لارین کیتاب‌لاری ایله یاناشی کلاسیک حیکایه کیتاب‌لارینی دا اوخومالیدیرلار. حیکایه یازمایا یئنی باشلایانلار یاخشی‌دیر اؤنجه باجاردیقجا خاریجی یازارلارین اثرلرینی اوخوسون‌لار. هرنه ده اولسا قیسا حیکایه باتی‌دان آلینما بیر ژانردیر. هله ده گوجلو اثرلری باتی ادبیاتیندا آختارمالیییق.
ایکینجی: چالیشین بیر حیکایه‌نین اساس و یا مرکزی فیکیرینی [اصلی و محوری ایده‌سینی] تاپاسینیز. عمومیت‌ده بو فیکیر، باشلانغیج‌دا، بیر خام و گئده‌ری بیر فیکیر کیمی بیردن عاغیلا گه‌لر. اؤرنک اوچون: "بیر اوشاغی یول اوسته قویماق". بو خام فیکیری، بیر قیسا حیکایه‌یه ده‌ییشمک اوچون، حیکایه یازان چالیشمالیدی بو بوتونسل[کلی] ایده‌نی، معین حادثه‌لر له اؤه‌زل[خاص] کاراکتئرلر فورمت‌ینده[قالب‌ینده] گه‌لیشدیرسین. سونرا بو ایده‌نین، اؤنملی اؤلچوسو[بُعد مهم/مهم بُویوتو] و یا سیمگه‌لنمه‌لری[نماد پردازی/دلالت‌داری] تاپیلسین. میثال اوچون، طبیعی حس‌لریندن فرقلی اولاراق، اوشاغینی یول اوستونه قویان بیر آنانین شخصیتی سئچیلسین. بیر قیسا حیکایه یازماق اوچون بو یاخشی بیر باشلانغیج نقطه‌سی اولابیلر.
اوچونجو: یازیچی بو حیکایه‌نین روایتی اوچون ان اویغون گؤروش آچیسی‌نی[زاویه‌دید] سئچمه‌لیدیر. بو حیکایه‌نی هم بیر بلدیه مامورو کوچه‌نی سوپوررکن، یول اوستونه قویولان اوشاغی گؤروب سؤیله‌یه بیلر، همده بیر عادی یولدان کئچنده او اوشاغی تاپماق لا، اونو یوخسوللوق‌دان دا قورتارا بیلر. آما نئجه‌دی حیکایه‌نین روایتی‌نی، کؤنلو ایسته‌مه‌سه ده اوشاغینی یول اوسته قویان آنایا تاپشیراق؟ یازیچی حیکایه‌نین روایتی اوچون یاخشی بیر گؤروش آچیسی تاپا بیلمه‌ییرسه، یاخشی‌دی حیکایه اوچون باشقا بیر ایده‌نین دالیجا گئتسین.
3. اویغون[مناسب] بیر خام فیکیر[ایده] ایله گؤروش آچیسی‌نی سئچمه‌دن سونرا، حیکایه حادثه‌لرینین بوتونسل پلانی [طرح کلی] به‌للی اولونمالیدیر. اگر بیر قیسا حیکایه‌نین نورمال[متعارف] اوزونلوغونو 15 الی 20 صحیفه بیلسک، بو حالدا، ان آزی اوچ-دؤرد مهم صحنه‌‌یه احتیاج وار. یول اوستونه قویولان اوشاغین حیکایه‌سینین اساس اوچ صحنه‌سینی بئله نظره آلماق اولار: 1- اصلی شخصیتین[اریندن بوشانمیش] ایکینجی اری ایله دانیشیغی و ایکینجی ارین اوشاغی یول اوستونه قویماغا اصرار ائتمه‌سی؛ 2- آنانین بیر باسیریقلی[ازدحام‌لی] مئیدانا گئتمه‌سی و اوچ یاشیندا اولان اوشاغینی اورادا بیراخماسی؛ 3- اوشاغینی یول اوستونه بیراخاندان سونرا، آنانین فایداسیز پئشمانلیغی.
4. اصلی شخصیت‌دن علاوه، بیر نئچه یانال[فرعی/ایکینجیل] شخصیت ده، نظرده توتمالییق. بو ایکینجیل شخصیت‌لرین ساییسی، قیسا حیکایه‌نین قیسیتلیغی[قیسیت=محدود] ایله اویغون سئچیلمه‌لیدیر، ائله اولسون حیکایه‌نین حادثه‌لری راحاتجا اؤنه گئتسینلر.
5. بو مرحله‌ده، یعنی بیر خام فیکیری، پیلوتون بوتونسل پیلانی و کاراکتئرلری تاپاندان سونرا، حیکایه‌نی یازماغا باشلاماق لازیمدیر. یازماق راحات بیر ایش دئییل، آما حیکایه یازان اولماق ایسته‌ین بیر کیمسه، یازماق لذتینه آلیشمالیدیر.
6. حیکایه‌نی نئچه دفه یازماق لازیمدیر، آنجاق ائدیت ائتمه‌یی داها اؤنملی‌دیر. حتی پئشه‌کار یازیچی‌لارین دا یازیلارینی نئچه دفه یئنی‌دن باخیب دوزنلمه‌یه [ائدیت ائتمه‌یه] احتیاج‌لاری واردیر. البته ائدیت ائتمه‌یین، سیلیب یئنی‌دن یازمانین دا بیر حدودو واردیر، سونسوزا کیمی[ابد-ه کیمی] داوام ائدیلمه‌یینه گرک یوخدور. غریزی بیر حس یازیچی‌یا اؤیره‌دیر اوستونده ایشله‌دییی حیکایه اوزره چالیشماسینی دایاندیریب باشقا بیر حیکایه‌نین یازماسینی باشلاسین.
7. آما گنج یازیچی‌لار اوچون ان اؤنملی توصیه، یازماقدا، تمرین ائتمکدن سونرا، هئچزاد اولا بیلمز.
------
آچیقلاما:
یازی فارسجا "درنگ" سایتیندان گؤتورولوب تورکجه‌یه چئویریلیب‌دیر.
