اوغرو اولماق ایسته ییرم
اوغرو اولماق ایسته ییرم
هامی نی دیندیردیم، دئدیم« نه اولماق ایسته ییر دینیز؟» بیلمه دیم ندن هئچ كیمسه اوغرو اولماق ایسته مدی؟ اؤز- اؤزومله؛ «چوخ گؤزل یوردوما دوزلوك گلیب دیر، اوغرولار بو یورددان كؤچوب لر، دوزلوك لره یئرلرین وئریب لر، نه گؤزل!» -دئدیم.
سونوندا اؤزومدن سوروشدوم بو سورویو؟ آی اوغلان سن ایسه نه اولماق ایسته ییرسن؟ هئچ بونا بیر آن دا دوشونوبسن می؟ قاییدیب اؤزومه بیله سؤیله دیم:
من اوغرو اولماق ایسته ییرم یوردوما، دام- دوواریندان دیرماشام هر گون، ائلیمین ائولریندن كدری- غمی اؤزومله اوغورلایب آپارام !
اوغرو اولماق ایسته ییرم، گیزلیجه گیرم خالقیمین اوركلرینه، الجك تاخام اللریمه، اوركلریندن كینی- نیفرتی، قازدیریب اؤزومله آپارام!
اوغرو اولماق ایسته ییرم، آخشام اوستو ائولره گئدم، تلویزیونلاری اوغورلایام، بلكه سئوگینی یئرینه قویام، اینسانلار آیریلمایا بیر- بیریندن، فیكیرلر عاییله یانیندا اولا، سریال لار- فیلم لر آرادان گئده، اوشاقلار، عاییله مئیدانا گیره!
اوغرو اولماق ایسته ییرم، دینمه دن، سس سیزجه یوردوما گیرم، هئچ كیم بیلمه دن ائله جه گئدم، كیمسه بیلمه یه آیریلیق نئجه اولدو، كیم اوغور لادی كیم قویمادی قارداش-قارداش دان، آتا- بالادان، باجی- باجی دان آیریلا بیلسین، هئچ كیمه دئمه رم من اوغورلادیم ، من آپارمیشام آیریلیغینیزی، تاپا بیلمه سیز اونو هئچ یئردن، قایتارمارام بیر داها سیزه!
اوغرو اولماق ایسته ییرم، آنا دنیزلرین سویونا گئدیب دنیز بیلمه دن سو لارین قاپام، اؤزومله، قورموش گؤلومه گتیرم، قویمایام قورویا، اوركلر سولا!
اوغرو اولماق ایسته ییرم، قارانلیق دوشنده، گیرم یوردوما، آج لیغی، یوخسول لوغو گؤتوروب قاچام، قویمایام بیر اوشاق آج یاتا بیلسین، حسرت ده قویام یوخسول لوغو من!
اوغرو اولماق ایسته ییرم، من لیغی- غرورو، سوی تاپینماسین، اوغورلاییب آپارام، قویمایام كیمسه دئیه بیرینه من سندن اوستونم، اؤنجه گلمیشم!
اوغرو اولماق ایسته ییرم، گونش چیخمامیش گیرم یوردوما، بوتون دوشمنلیك لری گؤتوروب قاچام، قویمایام ساواشی، قالا یوردوما، یئرینه باریشی- صولحو وئرم من!
اوغرو اولماق ایسته ییرم، بوتون ساتقین لاری اوغورلایام ائلیمدن، ائلیمده راحاتجا نفسین چكه، قویمایام یارپاقلاری سولا ائلیمین!
اوغرو اولماق ایسته ییرم، بوتون سیلاحلاری یئر اوزوندن اوغورلاماق ایسته ییرم...
اوغرو اولماق ایسته ییرم من، یازیلاریمدان حاققی سیلن اولسا، اونو اوغورلاماق ایسته ییرم من، قویمارام یازیلاریمدان حاق سؤزو سیلینیب آلینسین مندن!
یازان : حسین واحدی
وطن ساغ اولسون
وطن ساغ اولسون
بیر آن آیاق اوستده دوروب، نئچه آددیم آتماق دؤرد ایلییدی اونا حسرت اولموشدو. آتا- آنا یاردیم ایله هر ایشینه ائدیردی، دؤرد ایل بوندان اؤنجه آیازین بیر آرابا توققوشما سیندا ایكی آیاغیدا سینیب بئلیده آغیر ضربه گؤرموشدو. ایمام رضا(ع) زیارتینه گئدنده، «یا ایمام ریضا منه شفا وئر ، دوزلیم و تورپاقلاریمی دوشمن الیندن قورتارماق اوچون قاراباغ ساواشینا گئدیم» -دئمیشدی. یازیق آناسی ایله آتاسی الیندن گلنی، آیاز اوچون اسیرگمه میشدیرلر، آخی آیاز اونلارین تكجه اوشاقلاریدی، ان اوزمان دوكتورلار، ان باهالی و مجهز خسته خانالار، آیازین قوللوغوندا اولموشدورلار.آتاسی ائولرینده ساتیب، اوغلونون درمانینا خرجله میشدی، آناسی ایسه بوتون قیزیل لارین! دوكتورلار یاواش- یاواش آیازین ساغالماسینا اومودلنیردیرلر. آیاز نامازدان سونرا ساعاتلارجا قورآن اوخویوب تانریسییلا موناجات ائده ردی...
بالا- بالا آیاقلاری اوستونده یول گئتمه یی باجارا بیلمیشدی، سئوینجیندن نه ائتدیگینی بیلمه ییردی و «یاشام بویو، آتا- آنا سیزه بورجلویام» -دئییردی. آیاز آرزیسینا یئتیشمیشدی و بیر داها ساغلاملیغینی اله گتیرمیشدی، عسگرلییه گئتمه یی دوشونوردو و عمی سی اوغلو آیدین لا بیرلیكده عسگرلیه گئتمه یه قرارلاشمیشدیرلار. آیدین- نین عسگرلیك واختییدی و آیازین- دا خسته اولدوغونا گؤره عسگرلییندن ایكی ایل كئچمیشدی. ایكیسینینده آتا- آناسی اونلاری یولا سالماغا گلمیشدیرلر، اوتوبوس گلمیشدی و وطن اؤولادلاری بیر- بیر آتا- آنالارییلا ساغوللاشیب اوتوبوسا مینیردیرلر، آیازین آتا- آناسی اوندان آیریلا بیلمه ییردیرلر، آخی اونلارین ازدیریب- بئجه ردیكلری ائله بو بیر دانا اوشاغیدی آمما نه ائیلمك، هر اؤولادا وطن اوچون قوللوغ ائتمك بورجدور...
یولدا، آیاز اوتوبوسون پنجره سیندن یوللارین گؤزللیگینه باخیردی و فیكیره گئتمیشدی ،آیدین ایسه، یانینداكی اوغلان ایله دانیشیردی. آخشام اوستویدوو گونش باكی ایله ساغوللاشیردی، اوتوبوس ساخلووا(پادیگانا) یئتیشدی و عسگرلری ایچری آپاردیلار...
... ایكی آی اؤیره تیم چوخ تئزلیكله سونا چاتدی و عسگرلرین چوخو قاراباغا یاخین ساخلوولارا یوللانیلدیلار، آیاز ایله آیدین بیر یئره دوشدولر. گونلر چوخ هیزلی گئدیردی و آنا تورپاغا قوللوغ ائتمك اونلاری یورموردو. آخشاملاری دوشمن یاخین كندلره آتش آچیب اورداكی سیلاحسیز اكینچیلری قورخویا سالیردی. آیاز ایله آیدین ایسه او آتشلی خططین ان یاخینیندایدیلار و هر گون باشقا یولداشلاریله بیر لیكده كئشیك دوروردولار..
گونش داغلارین باشیندان عسگرلره سالام وئره وئره گؤیه یوكسه لیردی، كندلیلرین بیری قاچا- قاچا ساخلووا یاخینلاشیردی، آیدین؛ «دایان، دایان! سنین له یم ... دایان!» -دئیب، كیشی دایاندی و «یوز باشی نی گؤرمك ایسته ییرم» -دئدی! آیدین تئز یاخین لاردا اولان عسگرلرین بیرینه دئییب اودا یوز باشینی چاغیردی، سانكی بیر وای خبری گتیرن لر كیمی باشینا چالیب آغلاییردی، یوز باشی عسگرلره قاپینی آچین ایچری گلسین بویوروق ائتدی، كیشی آغلایا- آغلایا ایچری گلیب؛ سایین یوز باشی؛ بالام، كندلی لر و... دوشمن لر هامیسین قیریبلار و یئنه باش گؤزونو دؤیدو.گئجه یاریسی چوخ سایی دا ائرمنی كنده یوروش چكیب بوتون كندلی لری شهید ائدیب لر، من ایسه او گئجه یولداشیم گیلین كندلرینده ایشیم وارییدی و اوردا قالدیغیم اوچون ساغ- سالامات قالمیشام، كاش قالمایایدیم - دئدی. بوتون ساخلووو كدر باسدی و هامی سس سیز اؤز ایشینده یدی، بعضی لریسه گؤزلرینین یاشلارین ساخلایا بیلمه ییردیرلر، یوز باشی، بو آجی خبری تئز مركزه وئریب، نئچه عسگرله بیرلیكده سالدیری اولان كنده گئتدیلر، آیاز دا گئدنلرین ایچینده یدی و آز قالیردی اوره یی پارتلاییب یئریندن چیخسین و آجی باخیشلارییلا بؤلگه یه باخیردی...
تانریم سن یارادتدیغین اشرف-ی مخلوقات بونلاردیلارمی؟! اینساندا بو قدر یابانلیق (وحشیت) می وار؟! یئره گؤیه آتش لر آچمیش، قورشونلار وورولموشدورلار، كؤرپه، قوجا، قاری، گنج و ... هامینی اؤلدورموشدولر. شهید لری قویلاییب، عسگرلر ایسه قم ایچینده عسگر ائوینه قاییتدیلار، هامی اوره یینده، كاش اوردا اولوب دوشمنی قیراردیم دئییردی، آمما نه فایدا...
آخشام كؤچمكده یدی و گونش داغلارا سرمیش قیزیل و پارلاق ساچلارینی گؤتوروب آپارماغا چابالیردی، آیاز كئشیك ده ن بو آخار- باخاری ایزله ییردی بو آنلار آیاز اوچون ان گؤزل چاغ سایلیردی. بیر آزدان یوز باشی عسگرلری بیر یئره ییغیب دانیشماق اوچون سسله دی، «سایین عسگرلر و وطنین قوچاق ایگیدلری مركزین دئدیینه گؤره و الیمیزه یئتیشن خبرلره گؤره دوشمن ساباح گئجه چیچك لی كندینه هوجوم چكه جك» -دئییب، بیزده گئده جه ییك آرتیردی. عسگرلر هامیسی هارای چكیب بیر خوشبخت اینسان كیمی آتیلیب بیر- بیرلرینی باغریلارینا باسدیلار، آیاز، آیدینا، ایسته دییم چاغ گلیب چاتیب و اینتیقام واختی دی، -دئدی...
سحر چاغییدی و یاخین كندلردن گؤزل اذان سسی، عطرینی گؤیلره سه په له ییردی، آیاز باشقا عسگرلره تای نامازین قیلیب توفنگین و باشقا آراجلارین حاضیرلاماقدایدی، نئچه ساعات دان سونرا چیچك لی یه دوغرو یورویه جه یدیلر...
ساعات اون ایكی اولموشدو و گونش گؤزل یاز هاواسییلا بیر لیكده دوغایا حوكومت ائدیردی، كندین اهالی سی اوزاقدان عسگرلری گؤروب سئوین دیلر، عسگرلر ساواش آرابالاری لا كنده یئتیشدیلر. یوز باشی هر كیمسه نین هارادا اولدوغونو گؤستریب، كندین كیشی لریله بیر لیكده، كندین آغ ساققالینین ائوینه ییغیشدیلار. اوشاقلارییلا قادینلار بیر آرخایین سیغیناجاغا آپاریلدیلار...
اوچ گونویدو عسگرلر كندده یدیرلر و دوشمن كنده گلمه میشدی، آغ ساققال لارین ایسته یینه گؤره عسگرلر بو گئجه نی ده قالمیش اولدولار. گئجه ساعات ایكی ایدی و آیاز ایله آیدین ایكیسی ده بیر یئرده دوروب اویان- بویانا باخیردیلار. آیاز، آیدینا ائله بیل او تپه دن بیر شئی لر آشاغی دوشور- دئدی. آیدین دا سورعتله اورایا باخدی، آمما بیر زاد گؤرمه دی، آیاز دیققت له بیر ده باخاندا دوشمن عسگرلرینین كیملیك بویون باغینین پارلاماسینی گؤروب تئز یوز باشینا خبر وئردیلر...
هامی تئز و سس سیز حاضیر اولدولار، یوز باشی، عسگرلره، من دئینده آتش آچین دئییب، اؤز یئرینه گئتدی...
آتش آچین! قورشون سسی قولاق لاری دلیردی، دوشمن چوخ یاخین لارا چاتمیشدی و اؤزلرین تاپانا نئچه نفرلری هلاك اولدو و باشقالاری قایالار آرخاسیندا گیزلندیلر. نئچه ساعاتییدی چاتیشما داوام ائدیردی و آیدین ایله آیاز بیر- بیره یاردیم ائدیب دوشمنه قورشون آچیردیلار و چوخلاریندا بونلار هلاك ائتدیلر... دوشمن بونو آنلامیشدی و چالیشیردی او آچینی (زاویه نی) باغلاسین ... و آیاز وورولدو...
آیازین هارایی یئر- گویو سؤكه- سؤكه كنده داغیلدی، قان آخار بولاق كیمی آیازین بو خوموندان( بدنیندن) یئره آخیردی، آیدین تئز آیازی باغرینا آلیب موداوا اوچون عسگرلر له گلن دوكتورون چادیرینا آپاردی، اونلارین یئرینه ایكی نفر باشقا عسگر كئچیب یئنه دوشمنی آتشه باغلادیلار... قان چادیری دولدورموشدو و آیدین آغلاییردی ، آیاز باییلمیشدی و نئچه دقیقه دن سونرا بیله سین آرابایا میندیریب خسته خانایا داشیدیلار، آیدین ایسه اونلا بیرلیكده گئتدی، یولدا، آیدین، آیازا «گؤزله رینی قاپاتما ایندی یئتیشه ریك» -دئییردی. آیاز، سونوندا آرزیما یئتیریب وطنه لاییق بیر اوغول اولدوم دئییردی آیدین ایسه گؤزلرین یوموب آغلاماقدایدی...
تئل سیز دن یوز باشینین سسی گلدی، عسگر! عسگر!، آیدین گیلی سسله ییردی، آیدین تئز جاوابین وئردی و بویور كوماندام دئدی. عسگر، آیاز نه دورومدا دئدی و آیدین، حالی خوش دئییل یوز باشیم آما نفس چكیر دئدی. یوز باشی اوجا سس له باغیریب دئدی: آیاز، اوغلوم! سن یاشامالیسان سیزلرین جان كئچمه لرییله دوشمنی هلاك ائتدیك و بوتون كندلی لری قورودوق، آیازین گؤزو دولوب، گؤز یاشلاری اوزوندن آخمایا باشلادی، اوره یینده تانرییا شوكور ائدیب، گولومسه ندی، سونرا آیدینا باخیب دئدی: آناما دئ، آغلاماسین منیم اوچون و اوغلون قوچاق بیر اوغول كیمی وطن یولوندا جانیندان كئچدی، «وطن ساغ اولسون» سؤیله، او آندا آیدین تئز اوزوندن اؤپوب، سن یاشامالیسان دئدی، آیاز گؤلومسه سین پوزمایا- پوزمایا قوچاق ایگیدلر كیمی گؤزلرین دونیایا باغلادی....
یازان: حسین واحدی
آنام
آنام
آنام چوخ سئویر منی و منده آنامی، او دئییر بالا جاندیر، آتا- آنا اولمایینجا بیلمه یه جكسینیز بونون آنلامین، نه یسه بونو بیلم یوخسا بیلمه یم منیم سئوگیمی، آنامین اوره ییندن آزالدا بیلمه یه جك! آنام هر گون پالتارلاریمی یووار، منی ایش ائوینه گئتمك اوچون یولا سالار، حتتا دالیمجا دا دوعا ائدر، ایشده باشیمدان قادا- بالا گئتسین دئیه، داییمن اللری گؤیده یارادانیمیزا یالوارماقدادیر، آنالار یورولمایان بیر موجوددولار اونلار هئچ زامان اوشاقلارا محببت ائتمك دن چكنیب داریخمازلار، اوركلرین سیندیران زامان، بیزی اونوتمازلار و تئز آللاها: «آللاهیم من اوشاغیمی باغیشلادیم، سنده باغیشلا، نه اولار؟» ، دئییرلر! آنامین باخیشلاری دا منه گوج وئریر، ائودن ائشیگه چیخاندا اؤنجه گؤزلرینه باخیرام دئیرم منه باخسا سئوینه سئوینه ائشییه گئدرم، آنام ایسه منیم باخیشمی گؤزله ییر، ائله بیل اودا ، اوغلوم ائودن چیخاندا منه باخسین ایسته ییر. آنا قایغیسی، قورتولماز قایغی دیر، آنام هر زامان منی باش اوجا گؤرمك ایسته ییر، او من گلنده گؤونجله اوغلوم-دور گلیر دئییر، منیم دیلیمی بئله تكجه آنام بیلیر، اونوتمارام، قونشوموز گیل ائولرین ایشله ییر دیلر، دوورلارین چاپیردیلار، ایشچی لیك ائدیردیلر، دئمه آنام یاتماییر، قونشویا گئدیر، ایكی ساعات ال ساخلایین دئییب ایشی یاتیتدیریر، او اوغلوم ایشدن یئنی گلیب دینجه لیر، آماندیر سس سالمایین دئییب ائوه دؤنور، نه یسه من باشقا اوشاقلارا تای بیلمیرم ندن زمان اوچور بئله! آنامین توكلر‌ی ندن بئله آغارماقدادیر بیلمه ییرم، داییمن نامازیمدا تانریدان اونا بركتلی و اوزون عؤمور ایسته ییرم، او اولماسا بیلیرم منده اؤله رم، یاشاسام بئله، اؤلوجه یاشایاجام، آللاهیم عؤمرومو ایسته میرم، آل، آناما وئر ایسته ییرم، آنام یاشاسا محببت یاشایاجاقدیر، محببتین اؤلمه یین گؤرمك ایسته میرم.....
هامی چالیشیر دوز ایش گؤرمك له جنته گئتسین، بیلمه ییرلر جننت آنانین آیاغی آلتیندادیر ...
یازان: حسین واحدی
اورمو گؤلوم! یوخسا اورمو چؤلوم؟
اورمو گؤلوم! یوخسا اورمو چؤلوم؟
سوسوز دنیز..
سوسوز دنیز..
گؤرمه میشدیك بو گونه جن
بیر دنیزین بوغولماغینی
زنجیرله ییب قانادلاییب آل قانینی یایماغینی
قوینونداكی دورنالارین ایتگین دوشن سورگونلرین
دوزلو بورانلیقلارین داغ دره یه یایماغینی
بیر دنیزین بوغماغینی!
سینه سیندن یول دوشر كن دوشگون اولود جوشار دنیز
سدلر ووروب جان آلدیلار دادلی دوزلو دنیزیمدن
ائله بیل كی قان آلدیلار او آل یاناق بنیزیمدن
اینصافسیزجا باییرلادی غم كدردن ساچ آغاردی
دنیز كؤكوندن لاخلادی
سوسوزلوقدان دوزلاقلادی
قهر ائدر كن دوزلو بوران یاتدی باغا
سولدو گوللر باغدان باغا
دوز الندی یارپاقلارا
بوغدالار دا گؤیره مه دی
قهرلنیب جوجرمه دی
تام اكینلر بئجرمه دی
آمما آذربایجان دنیزینده قئیرت واردیر سانا گلمز
ائللری تك هئچ تؤكنمز
غم،كدری چكه-چكه، چاناقجادا سویو اولسا
زنجیرلنمیش بوغازیندان باغیراجاق دؤنه-دؤنه
آخار چایلار دؤنسون سئله
قودرت وئرسین اونا بئله
دالغالانسین گوله-گوله
یئنه گئجه آی باغریندا دالغالانیب یئرییه جك
سویو كسن میرآب گؤروب چورویه جك
چورویه جك!
· رقیه علی قلیان (لاله)
آفتاب آذربایجان درگیسیندن فایدالاناراق
بوردا گونش ایشیق سه په لیر...
بوردا گونش ایشیق سه په لیر...
ائشیكدن ائوه یئنی گلمیشدیم، رادیونو آچدیم، دالغالاری گزیب «رادیو گجیل»ی تاپدیم، «مسعود امیر سپهر»دن «تیراختور» ماهنیسینی یاییردی، گئدیب اؤزموه چای دمله ییب اوتاغیما قاییتدیم، آذربایجان گونشی درگیسینیده، بیلگی سایارین ماساسی اوستوندن گؤتوروب یارپاقلاماغا باشلادیم، رادیو گجیل منیم ان سئودیییم رادیودو و اونون وئرلیشلرینی الدن وئرمه رم...
رادیو، گؤزلجه وئرلیشلر یاییردی، ماهنی قورتولاندان سونرا، «پیس اوشاق» وئرلیشی باشلادی، بو وئرلیش طنزییله توپولمدا (جامعه ده) اولان اولایلاری (حادثه لری) بیلدیریردی و هر گون قوناق لاریدا اولاردی، بو گونون قوناق لاری، «علی تشنه دل» و «علی فرهاد» جینابلارییدی و یارارلی (فایدالی) سؤزلر دانیشیردیلار، اونلار دانیشا – دانیشا منده اؤزومه یاخشی قوللوق ائدیردیم، چای ایچیب، كئیك یئییردیم، وئرلیشین یاریلاریندا، آپاریجی شهر ایچینده اولان خبرچی لرییله جانلی باغلانتی قوردو و وئرلیشین اوستا خبرچی لریندن اولان، «ساناز شهابی» یولداشلارییلا بیرلیكده، راپور وئریردیلر، بو گونون راپورو ائشیتمز (ناشنوا) اینسانلار نجور شهریمیزده چتینلیكلرله یاشاییرلاری ائشیدنلره یئتیریردیلر، آپاریجی گؤزل سسی ایله بعضی دقیقه لرده آذربایجانیمیزین یئنی و اسكی شاعیرلریندن شعرلر اوخویوردو، من بو آن لاری و خاطیره لری اونودماق بئله ایسته میرم، وئرلیش (رادیو و یا تلویزیون برنامه سی) سونوندا آذربایجان ناغیللاریندان بیرین سؤیله ییب سونرا بایاتی فال ایله بیتدی، بو گون منه بو فال چیخمیشدی:
من عاشیق، یاتان هانی گئجه لر یاتان هانی
وفالیلار یولوندا جانینی ساتان هانی
یازان: حسین واحدی
آذربایجان
آذربایجان 
اولو بیر آد، تایسیزدیر دونیادا،
اوره ییمدن اونا باغلانتی قورولوبدور،
آذربایجان آدینی، اوره ییمین وبلاگینا لینك ائتمیشم،
اینتئرنئت كسیلسه بئله، بو باغلانتی كسیلمزدیر،
یاشاییش دونونو اینیمه گئینده، مارك-ینین اوستونده
بو آدی وورموشام، همده پولاددان!
روحومون آدیدیر، آذربایجان،
جانیمدان چیخسا روحوم،
قالمایاجاقدیر جیسمیمده جان،
آذربایجان..
سؤز: حسین واحدی
آزادلیق
آزادلیق
آزادلیق – آزادلیق،
آزادلیق ایسته ییر اینسان!
گؤزل شوعاردیر بونو آنلاسان!
نه یسه اؤزگور اولوب، اؤزگورجه یاشایان،
بونو هر زامان دئییب آنلایان،
ندن حئیوانلار باخچاسیندا،
حئیوانلاری قفسده ساخلاماق ایسته ییر ؟!
آنلامادیم، آنمادیم هئچ آن!
سؤز: حسین واحدی
اورمیه نین اسكی تپه سی: گؤی تپه
اورمیه نین اسكی تپه سی: گؤی تپه
اورمیه ایرانین آذربایجان بؤلگه سینین اسكی و تاریخی شهرلریندن ساییلیر. بو شهرین قیراغیندا اولان چوخلوجا تاریخی آبیده لر و اسكی لی تپه لر (آلتی مین ایللیك) بو سؤزو قبول ائتدیریر. گؤی تپه اورمیه نین قوزئی دوغوسونون 6 كیلومئترلییینده یئر توتوبدور.
گؤی تپه اورمونون اسكی تپه لرینین ان آدلیملاریندان ، زنگین ایزلرلره دولودور و آذربایجانین فخر ائدیجی ایلایینین(تاریخینین) گؤسته ریجیسیدیر. 1948نجی دوغوش (میلادی) ایلینین قازینتیلاریندان اؤنجه اینگیلیس لیلر بو اسكی لی بؤلگه ده 1313 نجو گونش(شمسی) ایلینده بیر لؤوحه اوستونده ناخیشلی قیلقمیش شكیلین اله گتیردیلر. بو بؤلگه دن اسكی تانریلارلا ناخشیلی اولان استوانه لرده تاپیلیبدیر.
«بورتون براون» اینگیلیسلی قازینتیجیلارین باشچیسی اؤز آراشدیرمالارینی «آذربایجان قازینتیلاری» آدلی عونوانلا 1948 و 1951 ایلینده لندن ده یایینلامیش و آذربایجان و گؤی تپه تمددونون بئله ایضاح ائدیب دیر:
" گؤی تپه نین یئددی قاتی (طبقه سی) واردیر، بو قاتلارین ان اسكی سی د.ق(دوغوشدان قاباق) 4نجو مین ایللییه(6 مین ایل بوندان اؤنجه یه) قاییدیر.بو قاتدا چین-چین ائولر،قیرمیزی ساخسی قطعه لر وناخیشسیز بوز ساخسیلار، آچیق ساری بویادا ساده هندسه خطلرله-قهوه رنگینده-، میس و داشدان اولان آراجلار واردیر.
آلتینجی قات: دوغوش دان (میلاددان) اؤنجه اوچونجو مین ایللیكدن، دوغوشدان اؤنجه بیرینجی مین ایللییه دك قاییدیر. داشلی خیم لی(فنداسیون) و پالچیق دان اولان آبیده لر، كوره ده بیشمیش و ایكی بویالی و ناخیشلی ساخسیلار قهوه رنگلی و قیرمیزی – قارا بویالی مركب هندسه ناخیشلارلا – قطعه لر بو قاتداندیر. بو قات دا میسدن اولان آراجلار بوللوقجا گؤرونور.بو تمددون داش دئورینه و دوغو آنادولونون میسی نه و آرازین قوزئیینده كی آذربایجان لا ان چوخ باغلیلیغی واردیر.
بئشینجی قات: بو قاتین ساخسیلاری بوز ، گاهدان قارا و هامیساللیقلا(عموما) سورتولموشدورلر(صیقل وئریلمیشدیر).بورادان قاباریقلی (برجسته) ناخیشلارلا اولان ساخسی تاپیلیبدبر، بو ساخسی آنادولو و آرازین قوزئیینده كی آذربایجان تمددونلارینا بنزری چوخدور.
دؤردونجو قات : قارا بویادا و سورتولو و ناخیشسیز اولان ساخسیلار واردیر.
اوچونجو قات: بورادا بیرینجی اینسانلارین قبیرلری و آذربایجانلیلارین آتا- بابالارینین جومجومه لری واردیر، بو قبیرلردن تاپیلان ساخسیدان اولان قطعه لر قیرمیزی بویادا و بعضی لری ایسه الوان سیز ناخیشلاری و بئشینجی قاتین ساخسیلارینا اوخشاری واردیر.
ایكینجی قات: دوغوشدان اؤنجه 1200 و 1500 ایللرینه قاییدیر،سورتولو(صیقلی) قارا و بوز بویادا ناخیشسیز ساخسیلارلا دولودور.بونلار آنادولونون هیتیت ساخسیلارینا اوخشاییر.
بیرینجی قات: بو قاتدا قیرمیزی و بوز بویالاریندا سورتولموش ساخسیدان اولان قاب – قاجاقلار واردیر.بونلارین اوستونده حئیوانلار دسته لرینده شكیللر چكیلیبدیر. بو قاب - قاجاقلار حسنلی تپه سینده تاپیلان قاب - قاجاقلارا بنزه ییرلر. گؤی تپه نین اوستونده یونولموش داشلار دا واردیر.بو یونولمو داشلاردا ، حئیوان ناخشلاری (اؤرنك اوچون قوچ و قافلان) واردیر.بونلار دوغوشدان قاباق ایكینجی مین ایللییین سونلارینا و بیرینجی مین ایللییین ایلك لریندندیرلر.بو داشلار آنادولونون اسكی لی یونولموش هیتیت داشلارینا بنزری چوخدور."
حاضیرلایان: حسین واحدی
شانسلی یوسوف
شانسلی یوسوف
(طنز یازی)
آخشام اوستویدو اهل - عیالییلا اوتوروب آخشام یئمه یی یئییردیك ، خبرلر«بو ایل ایشچی لرین حوقوقلاری - تورم- ون آز اولدوغونا گؤره ثابیت قالاجاق» -- ی دئییردی!
آرواد اوركدن گولوب منه باخدی .....اوره ییمده دئدیم : یوسوف باشیوا داش دوشدو، حوقوقلاردا ثابیت قالدی !
سحر تئزدن ییرتیق باشماقلاری گئییب ایش ائویمه گئتدیم.قاپیدان چیخیم دئینده قاپینین قاباغینا بیر موز قابیغی دوشموشدو، بو قابیق اولدو منیم جانیمین بلاسی، یوسوف ایندی دوشمه ، دونن دوش، باشی اوسته گیردیم آرخین ایچینه، قونشونون حامام سویو معده مه جه گئتدی! آی هاوار- كوو یئتیشین یوسوف الدن گئتدی!
آرواد - اوشاق تؤكولدو باشیما، ایندی بیلمیرم باشیمدان آخان قانا فیكیرلشم یوخسا آروادی اوووندورام، الین آتیب قولاغینا هاوار چكیر :« یئتیشین یوسوفوم الدن گئتدی » خولاصه اوزون سؤزدن قیساسی ، قونشولارین بیرینین قازی موتورو واریدی و بد بخت یوسوفو مین - بیر موصیبت له خسته خانایا یئتیردیلر.
دوكتور گلیب باشیما 10 دانا بخیه ووردو و ایش یئتیشدی حئساب - كیتابا ، داوا - درمانلا ائله میشدی 15 مین تومن ! آی بالام جئبده ده هامیسینا ایكی نفره 4300 تومن پولوموز وار، صاندیقدچییا دیئیرم : « باجی اولار كیملیك كارتیمی قویاق بورا گئدك ائودن پول گتیرك»؟!! آمما ایكی قیچین تیكیب بیر باشماغا :«اولماز- اولماز» دئییر! آخیردا من قالدیم خسته خانادا و ایبراهیم ، قونشوموز گئتدی پول گتیره!!
بیر ساعات كئچدی گلمه دی - ایكی ساعات كئچدی گلمه دی ، شانسیداندا نه منیم جیب تئلفونوم واریدی نه ده ایبراهیمین! گئجدن – تئزدن ساعات 12 اولدو و ایبراهیم گلدی!
« بالام به هاردایدین» دئدیم! دئمه ایبراهیمین خانیمی ائوده دئییلمیش و ائوه قاییدینجا گون اورتا اولوب . حئساب كیتابی ائدیب ائوه ساری یوللاندیق . ها قاز وئر قازی موتور یول گئدسین اودا خیاوانلارین بو دورومویلا ، دار خیاوانلار، چالا- چوخور و..
خیاوانلارین بیرینده تكرلرین بیرینین آخساماسین حیس ائله دیم ائله بیل تویوق یومورتا قویوب قاققیلدیر. «ایبراهیم – ایبراهیم ساخلا دال تكرین پنچر دی» دئییب ایبراهیمی و قازی موتورو ساخلاشدیردیم...
دوشوب باخدیق گؤردوك بیر توله میخی تكرین قارنین سؤكوب! آخی میخ! یئر قحطیدی باتیبسان بیرقیریق موتورا! گل ایندی پنچر توتان تاپ ، بو خیاوان منیم او خیاوان سنین ، باشیمین سیزیلتیسیدا دیغلاتمیشدی بیلمی! خیاوانلارین بیرینده بیر قوجا پنچر توتانی تاپدیق، گؤردوك اودا توكانی باغلاماقدادی تئز توكانا یئتیشیب ، تعمیرچی دن اؤنجه ایشیمیزی قورتاریب سونرا توكانی باغلاماسین ایسته دیك!
قوجادا نه قوجا ، ماششاللاه دیلینه : اولان قاچ اویانا من گرك ایندی گئدم ناهار یئیم سونرا گلم . عمی یه نه قدر یالواردیق اوشاقلار كیمین اؤز سؤزون یئریتدی و بیر ساعاتدان گلجه یم دئییب گئتدی! هله گئده - گئده دئییرم عمی جان باشیم سینیب گل ایشیمیزی گؤر گئدك ، اوزو قیرمیزی دئدی :«جهنمه سینیب گؤزله یه یدین بو گؤنه دوشمه یه سن»!!
باشیما چالیب ، اوجادان : یوسوف شانسینی قارغالار آپاراردی ، بیر دفعه گئت اؤزویون دره دن آت یئره هامینین جانی سنین الیندن قورتولسون » دئدیم. ایبراهیم نه قدر دئدی گل سنه تاكسی توتوم سن گئت ، دئدیم اولماز، سنی یالقیز بیراخیب گئتمه رم . بیر ساعات قورتولونجا منیمده كیچیك بایرساقلاریم قویمادی قارنیمدا بؤیوك بایرساق قالا! آخی پول دا یوخدو ان آزی گئدك بیر لاواش آلیب یئیه ك!!
بیر آزدان پنچر توتان قوجا كیشی ساللانا – ساللانا گلدی! «عمی جان خوش گلمیسن نه عجب ! گون باتاندان سونرا گلردین دا» دئییرم بیله سینه. قوجانین دیمز یئری لاپ بئله بو یاخینلاردایمیش «ایشینیزه باخمیرام تئز بوردان اوچون » دئدی و توكانا گیردی. عمی باغیشلا ، عمی بیلمه دیك و... زورلا راضی اولوب پنچری توتدو .
یازیق ایبراهیمی دا ایشیندن - گوجوندن قویموشدوم ، یازیغین سسی ده چیخمیردی و اینصاف لا دئیك لاپ بئله كیشی كاسیبلاردانیدی ، هئچ دؤولتلیده ده بئله كیشی تاپیلماز!!
گون باتا - باتدا ائوه یئتیشدیك. قاپینی آچان یئرده الیم سیناردی. «بالا نه خبردی»اوشاغا دئدیم. اوشاقدا: «آتا قوهوملار گلیب سنی سوروشالار دا، گؤردولر گلمه دین شاما قالیبلار» دئدی.
وای ده ده م ائویم ییخیلدی ، آیدین اوغلوم بس بو لار بیلمیر حوقوقلار ثابیت قالیب!! بالا گئت دئ آتامین باشینا هئچ نه اولماییب بیر آزجا جیزیلیب بلكه دوروب گئتدیلر.اوشاقدا سؤزومو سایمایاراق اوجادان « آتام گلدی» دئییب قاچدی قوناقلارین اوشاقلاریلا ائوی داغیتماغا!
هامی ییغیشدی باشیما ، كیشی لر نوبت ایله منی اؤپوب باغریلارینا باسدیلار، اوره ییمده دئییرم آخی من اولومدن قاییتمامیشام ، فقط ییخیلمیشام باشیما بخیه ووروبلار ، كیمدی دوشونن، اوزومو اؤپمكدن ،اؤزومون دریسی سویولماقدان پیس اولموشدو ، دئییرم آخی بالام دا اؤپوسن - اؤپوسن نییه دریمی قازیسان ؟!! اوپوش - گؤروشدن سونرا یوبانماغیمی سؤیله ییب تئز قاچدیم ایبراهیم گیلین قاپیسینا و اوندان 50 مین تومن بورج آلدیم و گئتدیم قوناقلارا یئمك آلام.
قوناق دئمه ائو ییخان دئ، اوشاقلاری آز قالیردیلار تاوانی (سقفی) یئره گتیره لر ، بؤیوكلر ده آدی گلیب لر منی سوروشالار ، بیری ناغیل تعریفلیر ، بیری كئچمیشین قارین – باریساغین سؤكور و......
آنجاق بو بیر گون به تر گونویدو و موز قابیغی بیله مه چوخا باخدی،آللاه هئچ كیمین قاپیسنا موز قابیغی قیسمت ائله مسین !!
یازان :حسین واحدی
