چيلله گئجه سي..
«چيلله گئجه سي» سني گؤزله ييريك!
آي چيلله چيلله قارداش آتين قمچي‌له قارداش
بير گلدين دانيشماديق قلبيم آچيلا قارداش
آذربايجانين ان گؤزل و سئوملي دب لريندن بيري «چيلله گئجه سي»-دير. چيلله گئجه سي ان قديم دبلريميزدن دير. بؤيوكلو-كيچيكلي بو گئجه ني سئويب، ائلين لاپ بؤيوگو اولانين ائوينه ييغيشيرلار. چيلله گئجه سينده حالوا، ميلاق،بادام، باسليق، جئويز-كيشميش، قارپيز و... اؤزلرينه مخصوص يئرلري واردير. كئچميش ده، اينديكي ايمكانلارين اولماديغي اوچون و گئت-گلين چتينليغينه گؤره، ياي مئيوه لرين، خوصوصي ايله قارپيزي، سامانليقدا و سرين يئرلرده ساخلايارديلار.
چيلله گونو، «چيلله ليك آلماق» ايسه گؤزل دبلردن دير. چيلله گئجه‌سي اوغلان ائويندن آداخلي قيزا چيلله‌ليك گؤندريلر، دئمه‌لي چيلله گئجه‌سينه عاييد يئمكلر او جمله‌دن: پشمك، قوووت، حالوا، قورو يئميشلر، نار و ان واجيب اولان چيلله قارپيزيني (عموما بزه‌يه رك)، بير خونچادا توپلانيب، آخشام باشي قيز ائوينه گؤندريلر. ائولنديكدن سونرا دا بير نئچه ايل قيز گلينه چيلله‌ليك گئدر، آمما بو دؤنه خونچا اوغلان ائويندن دئييل، قيز ائويندن گؤندريلر. قيزين آتا-آناسينا گؤره بو هديه‌لر اوغلان ائوي يانيندا قيزلارينين باش اوجاليغي ساييلير.
كئچميش لرده بو دب لر تشريفات دان اوزاق اولاراق داها چوخ صميمت لرله قورولاردي. كورسو باشينا توپلانيب، قديم ناغيللاريميز دئييلردي. تاپماجا سؤيله مك، باياتي دئمك ايسه بو گئجه نين اونودولماز ايشلريندن اولاردي. آمما تأسوفله ايندي او گونلردن فقط بير قورو آد قالماق دادير. بعضي لري بؤيوك ائوينه گئدير، بعضي لري ايسه ائوده اؤز عاييله سينين يانيندا قالماغي خوشلايير. بير يئره ييغيشماق داها خوش و سئويمليدير. قوهوم لار بير-بيريني گؤروب، كوسولو اولانلار ايسه باريشيب، بؤيوگ ايسه يوخلانيلير. تشريفادان اوزاق دوشسك بو قديم دب خاطيره لي اولوب، كولتوروموزده ديري قالاجاق دير. ائوده اوتوروب تلويزيون لا مشغول اولوب چيلله گئجه سي كئچيرتمكدن «چيلله گئجه سي» چيخماز. بير آزجا اوره ييميزي گئنيش لنديريب، تشريفاتي قيراغا قويساق، ساده يئمك لر ايله ده چيلله گئجه سيني توتا بيله ريك.
گؤزل گونلر بيزي گؤزله يير. قاليب بيز دونياني نجور توتاق. چيلله سني گؤزله ييرم. سنين گلمه گينله ائليميزه شنليك گله جك دير... تئز گل!
يازان: حسين واحدي
Hikmətli sözlər... /Şəmsi Təbrizi
Hikmətli sözlər... /Şəmsi Təbrizi
![Hikmətli sözlər... [Şəmsi Təbrizi]](http://ray.az/uploads/posts//1304963652_uyumlu-cicekler.jpg "Hikmətli sözlər... [Şəmsi Təbrizi]")
Hər insan üçün bir aşiq olma zamanı vardır , bir də ölmək zamanı.
Ey eşq! Sən elə bir hissən ki, dünya toxları, sənin aclarındır.
Mənə görə aşiq elə olmalıdır ki, qalxınca hər tərəfdə atəşlər alovlansın hər tərəfdə qiyamətlər qopsun.
Cəhənnəm kimi olmalı, cəhənnəmi belə yandırıb yandıracaq bir könül istəməli. Ki o könülün önünə iki yüz dəniz çıxsa, hamısını da yandırsın. Onun tək bir dalğası bilindik dənizlərə daş çıxartsın.
Aşiq odur ki, Allahdan aldığı eşq əmanətini Allaha verər. Eşq məzhəbində hər şey uca Eşqə qurbandır.
Əgər sussan danışmağın daha işıqlıq olar.Çünkü sükutda həm səssizliyin işığı, həm də danışmanın faydası gizlidir.
Dostluq gül olmaqdır yarpağı ilə də tikanı ilə də.
İnsanlar eşq axtarmır, eqoist duyğularına kölə axtarır. Kölə tapır amma eşqi tapa bilmir.
Ey Könül !İndi soruşaram səndən, hansı Eşq daha böyükdür..?Anlatılarak dilə düşənmi,anlatmayıb ürək dələnmi ?
Hər şey insanoğluna fəda ikən insanoğlu isə özünə cəfa olmuşdur.
Gəncliyimdə axtardığımı yaşlılığımda tapdım , neyləyərsən. Ya mən erkən gəldim ya sən gecikdin, neyləyərsən. Qədər!
Əvvəlcə sevgini anlayaq.
Bir an gözlə, arxana dön və unutduqlarını xatırla.. İtirdinsə axtar,qırdınsa üzr istə, qırıldınsa bağışla...Çünki həyat çox qısa.
Musiqinin ritmində bir sirr gizlidir; əgər onu ifşa etsəydim dünya alt-üst olardı.
Hər yolun bir ədəbi vardır. Allahı sevmənin də bir ədəbi vardır.Dərviş yalnız könlü geniş və ruhu səyyah bir sufi demək deyil ki.
Gəl baxaq odla necə oynanar göstərim.Gör baxaq atəşmi səni yandırar, sənmi atəşi?
Allah bir insanı sənin əlinlə ayağa qaldıracaqsa, sən necə əlini uzatmazsan ? Allah səni insanlara sevdirmək istəyir, Allah sənin dağılmış parçalarını yığır. Eşqə nankorluq etmə!!
Şeytanda insandakı xüsusiyyətlərin biri xaric hamısı vardır. Şeytanda əskik olan tək nemət eşq. Şeytanın insan dözə bilməməsi eşqsizliyindəndir.
Allah sənin qapından eşq sarayına bir insan gətirirsə , o insana sən necə mən səni sevmirəm deyə bilərsən?
تولكو و حاجي لئيلك
آذربايجان اوشاق ناغيل لاريندان
تولكو و حاجي لئيلك
گونلرين بير گونو بير حاجي لئيلك ايله بير تولكو قارداشليق ائديرديلر. اونلار بير يئرده چيخير، بير يئرده گزيرديلر. بير گون تولكو حاجي لئيله يه دئدي:
ـ قارداش، آخشام بيزه قوناق گلرسن؟
حاجي لئيلك او گون آخشامادك چؤرك يئمه دي، اؤزونو تولكونون قوناقليغينا ساخلادي. آخشام حاجي لئيلك قارداشليغي تولكونون ائوينه گلدي. تولكو دوردو بير قازان دووغا بيشيردي. بير بوشقابا تؤكدو، سوفره يه گتيردي. يئمه يه باشلاديلار. حاجي لئيلك هر دفعه ديمديگيني اوزادانا آنجا بيرجه دوگو گؤتوره بيليردي. او، بئش- آلتي – دوگو گؤتورمه ميش تولكو دووغاني تامام يالاييب قورتاردي.
حاجي لئيلك آج قالدي. اؤز- اؤزونه دئدي: « ياخشي، آي تولكو، عوضيني سندن چيخارارام».
حاجي لئيلك او گئجه ساباحادك آجيندان ياتا بيلمه دي، قارنيني اوووشدورا- اوووشدورا قالدي.
بير نئچه گون كئچدي. بير گون حاجي لئيلك ده دووغا بيشيريب، قارداشليغي تولكونو قوناق چاغيردي. حاجي لئيلك دووغاني بير بارداغا تؤكوب سوفره يه قويدو. سونرا اوزو ديمديگيني ساليب بارداقداكي دووغاني تامام ايچدي، تولكو آنجاق بارداغين قيراغينا تؤكولنلري يالادي. او، گئجه آج- آجينا ياتدي. سحر تئزدن دئيينه- دئيينه اؤز ائوينه گليب دئدي: «سندن منه قارداش اولماز، من سني يئييم، سنده تاماشا ائله».
بير موددت كئچدي. تولكو اوره ييندن آجيغيني چيخارتمادي. بير سحر تئزدن تولكو، حاجي لئيله يين يانينا گليب دئدي:
ـ قارداش، اوره ييم برك داريخير، دور گئدك گؤي چمنده بير آز گزك.
حاجي لئيلك راضي اولدو. هر ايكي سي بير- بيرينه قوشولوب، بير چمنه چاتدي. تولكو دئدي:
ـ قارداش، گل بو چمنده بير آز ياتاق.
ياشيل چمنده اوزانديلار. تولكو اؤزونو يالاندان يوخويا ووردو. حاجي لئيلك، يوخويا تزه جه گئتميشدي، تولكو بيردن يئردن قالخدي، حاجي لئيله گين بوغازيندان توتماق ايسته ينده، حاجي لئيلك اويانيب دئدي:
ـ قارداش نه ائله ييرسن؟
ـ تولكو دئدي: سني يوخودا گؤرموشدوم، اونا گؤره سني اؤپمك ايسته ديم.
حاجي لئيلك اونون حيله سيني باشا دوشدو. اؤز- اؤزونه دوشوندو.
ـ « ياخشي، گؤرك كيم كيمي اؤلدورر».
او، تولكويه دئدي:
ـ قارداش، داها ياتميرام، گل منيم قانادلاريمين اوستونه مين، هاوايا قالخاق، بير آزدا گؤيده گزك، سونرا گليب آرخايين ياتاريق.
تولكو حاجي لئيله گين قانادلارينين اوستونه ميندي. حاجي لئيلك هاوايا قالخدي. بير چوخ قالخاندان سونرا سوروشدو:
ـ قارداش نئجه گؤرونور؟
ـ خيرمان بويدا.
حاجي لئيلك بير آزدا قالخيب سوروشدو:
ـ قارداش ايندي نجور گؤرونور؟
ـ تولكو دئدي:
ايندي هئچ گؤرونمور؟
ـ حاجي ائيلك دايانيب دئدي:
قارداش داها قانادلاريم آغرييير، دوش بير آز دينجه ليم.
تولكو يالواريب دئدي:
ـ آي قارداش باشينا دؤنوم، قوربانين اولوم، من نه تهر دوشوم؟ آماندي مني آشاغي ايندير.
حاجي لئيلك دئدي:
ـ قانادلاريم آغرييير، دوشمه سن سني يئره سالاجاغام.
تولكو چوخ يالواريب، ياخاردي، گؤزلرينين ياشيني تؤكدو، آمما حاجي لئيله يي اوره يي يومشالمادي. حاجي لئيلك اونو توللاييب دئدي:
ـ حيله چي تولكو، بو مني يوخودا اؤپدويونون عوضيدير.
تولكو يئره دوشوب، شيل- كوت اولدو. حاجي لئيلك ده بالالارينين يانينا گليب، كئف له گون كئچيردي.
حاضيرلايان: حسين واحدي
قايناق:
آذربايجان اوشاق ناغيل لاري/ معصومه اژدري
معرفي مسجد جامع اورميه
معرفي مسجد جامع اورميه
مسجد جامع يكي از آثار كهن و قديمي شهر تاريخي اورميه است و در خيابان اقبال قرار دارد. اين مسجد در ميان بازار قديمي شهر واقع شده و يكي از اركان اصلي بافت قديمي شهر است. برخي از محققين معتقدند اين بنا ابتدا آتشكده بود و بعد از تسلط مسلمين ويران شد و سپس در قرن هفتم هـ . ق بر روي آن مسجدي ساخته شد. به اعتقاد اين گروه از محققين سبك تزيينات، گچ بري ها، ستون بندي ها و طاق هاي مسجد عيناً شبيه به سبك معماري سلجوقيان است.
تاريخ تجديد بناي اين مسجد معلوم نيست، اما محراب آن در تاريخ 676 هـ.ق ساخته شده است. اين مسجد به همراه ساير اجزاء بافت قديمي شهر به ويژه بازار و راسته هاي آن بارها مورد مرمت و بازسازي قرار گرفته است. مسجد جامع با دو در ورودي كه از صحن بزرگ آن منشعب مي شود، به بازار راه دارد.
اين مسجد داراي آثاري از دوره هاي مختلف است:
شبستان گنبددار قديمي: هسته اوليه بنا را اين مجموعه تشكيل مي دهد و حاوي كليه مشخصات معماري اسلامي است. به احتمال قريب به يقين اين بخش مربوط به دوره سلجوقيان (قرن ششم هـ.ق) به بعد است. محراب مسجد با گچ بري نفيس در اين قسمت قرار دارد و در تاريخ 676هـ.ق- در زمان حكومت ايلخانان- به بهترين نحو ساخته شده است.
چهل ستون متصل به شبستان گنبددار: زمان ساخت آن جديدتر از شبستان اولي به نظر مي رسد و در خاك برداري از كف آن مقداري اشياي متعلق به دوره ايلخانان به دست آمده است. اين چهل ستون به خاطر صدمات وارد ه چندين بار مرمت شده است.
حجره هاي قديمي اطراف صحن مسجد: اين حجره ها مربوط به اوايل دوره زنديه است. براساس سنگ نوشته موجود زمان احداث آن 1184 هـ.ق است.
بخش نوساز اطراف صحن: اين مجموعه به جاي بافت قديمي ساخته شده و بيشتر مربوط به دو دهه اخيراست.
مصالح به كار رفته در اجزاي مختلف ساختمان مسجد نيز متفاوت است. شبستان گنبددار و چهل ستون با دو نوع مصالح- قسمت تحتاني و قسمت هاي بالايي آن از آجر- ساخته شده است.
از مهم ترين عوامل تزييني مسجد كتيبه هاي كوفي دور گنبد و گچ بري محراب آن است.
منبع: ميراث فرهنگي استان آذربايجان غربي
----------------------------------------------------
عكس: حسين واحدي
فوتباليست ها يئدديجه ليگينين 69-ونجو سايي سي ياييلدي!
فوتباليست ها يئدديجه ليگينين 69-ونجو سايي سي ياييلدي!
كؤچمن قارانقوش
كؤچمن قارانقوش
سون باهار گلمك اوزره دير. يولداشلاريم دئيير: قالديغيميز يئردن باشقا يئره گئده جه ييك. آتامدان سوروشاندا: هاراگئده جه ييك؟ من تانيماديغيم يئرلردن سؤز آچير.
هردن اؤز- اؤزومه ائله داريخيرام! دئييرم نه اولار ائله بو يام-ياشيل يئرده قاليب ياشاياق. آمما آتام دئيير: بير آيين ايچينده بورادان گئتمه سك هاميميز سويوقدان اؤله ريك. قارانقوش لار ايسي يئرده ياشايارلار. ائليميزين بؤيوگو دئييب: ايكي گوندن سونرا اورمو گؤلونون يانينا گئده جه ييك. آتام دئيير، اورمو گؤلو، چوخ گؤزلدير و اورادا آياقلاري اوزون فيلامينقولار، ساري جئيرانلار، قوچ لار و... ياشاييرلار.
ايندي چوخ ماراقلي اولموشام تئزليك له قالديغيميز يئردن اورمو گؤلونو گؤرمه يه گئدم... كؤچمك گونو گليب يئتيشميشدي و يولداشلاريم ايله بيرليكده بير قيراقدا اوچماغا حاضير اولموشدوق، ائلين بؤيوگونون اوچماغي ايله هاميميز گؤيه ساري يوللانديق، شهرلرين اوستوندن كئچنده اوشاق لارين هاميسي بيزه ال ساللاييرديلار و ائله بيل اونلار بيزيم له بيرگه اوچماق ايسته ييرلر...
يول چوخ اوزونويدو، آمما هئچ يورولماق بيلمه ييرديم، يالنيز اورمو گؤلونه چاتماق ايسته ييرديم، بؤيوكلو-كيچيكلي داغلاري، اورمانلاري، شهرلري آشيب گئديرديك. گئتديگيميز يئره آز قاليرديق، آتام، آنام ايله بير ليك ده يانيمدا اوچوردولار و من چوخ سئوينيرديم.
... اوزون يولجولوقدان سونرا، آرزيسين چكديگيم يئره يئتيشميشديك، آمما اورمو گؤلو... اورمو گؤلو من آرزيسين چكن دئيلميش، چوخ آغلاديم بورا گلديگيمه، بورا چؤلدن باشقا بير زاد دئييلميش، آتام يانيما گليب، آغلاما قيزيم بورا سولو بير گؤلويدو، قوروماسينين ندنين بيلمه ييرم، سني آپاراجاغام گؤزل «وان» گؤلونه، دئييرلر اورا چوخ سولو و گؤزل دير... سن آغلاما، گؤزل قيزيم ...
يازان: حسين واحدي
آذربايجان فولكلوروندا اوشاقلارين يئري
آذربايجان فولكلوروندا اوشاقلارين يئري
|
|
|
گيريش: آذربايجانين مدني ـ فيكري تاريخي ان اسكي عصرلردن باشلاميش بو گونه قده‌ر ياشاييشينا داوام وئريب. تاريخ بويونجا آذربايجاندا ياشايان توركلرين دوغال احساس، آيدين دوشونجه و كوتله‌وي حيات تجربه‌لري بوردا جانلاناراق اؤز قاينار باجاريقلاريندان باش توتوب سنه‌لري آرخادا قويوب بيزيم اليميزه چاتان مدني- فيكري بؤلوملردن بيريده اوشاقلار آغيزين ادبياتي اولموشدور. فولكلور؛ آغيز ادبياتي، خالق حكمتي و كوتله بيليكلري دئمكدير. خالق مدنيتي اينسان حياتينين ايلكين چاغلاريندان باشلاميش سايسيز ائنيش ـ يوخوشلار آرخادا قويوب، داورانيشلار سوزگجيندن كئچه‌رك بيزيم عصريميزه چاتميشدير. بيزيم آغيز ادبياتيميز دونيانين ان زنگين اسكي خالق ادبياتيندادير. بوتون ميللتر آراسيندا اولدوغو كيمي بيزيمده فولكلور خزينه‌ميزده ائليميزين اوشاقلار و ناز بالالاري اوچون ياراتديغي بول ـ بول اؤرنكلره راستلاشيريق. فولكلوروموزدا اوشاقلار اوچون وئريلن بؤلوملرده، زنگين مدنيته يييه اولان خالقيميزين، ايستك آرزي، كدر- سئوينج، عادت ـ عنعنه و دونيا گوروشلو باخشيلارين گؤرمك اولور. بو ادبيات درين دوشونجه و پاك احساسلارين توره‌نيشي اولدوغو اوچون ديلين ايفاده طرزي ساده و تميزدير. اونون اؤيره‌ديجي و بديعي اهميتي داها اؤنملي دير. آتالار سؤزو. باياتيلار، لايلالار، تاپماجالار، ناغيلار، داستانلار، ماهنيلار، حكايه‌لر، اويونلار، اوخشامالار، نازلامالار و ... قوللارين درين دوشوندوكده گؤروروك كي بونلارين يارانماسي اوشاقلاريميزدا، ديله، ائله، يوردا و حياتا محبت باغليليقلارين آرتيريب گله‌جك ياشايشلارينا بوللو اومودلر توره‌ده‌رك خالق دوشمنلرينه قارشي كينه و نفرت حسي اويادير. |
آذربايجان
قوشاچاي (مياندوآب) شاعيرلريندن/ باباعلي جوانمرد
آذربايجان
آذربايجان وطنيم دير قوچاق دير ائل لريم منيم
غيرت قاني ايله دولوبدور وقارلي گؤل لريم منيم
ديل وئرمز خاره گول لريم وفالي دير بولبول لريم
قاباردا اولسا ال لريم يورولماز قوللاريم منيم
هر زامان گونشيم چيخار ظولمتين باغريني سيخار
پولاددان سد اولسا ييخار جوشغوندور سئل لريم منيم
«جوانمرد»م ياريم ياردير وطنيم اودلو دياردير
هر فصيلده لاله زاردير داغ- دره چؤل لريم منيم.
آدام اولماق!
آدام اولماق!
- يولداش، بؤيوك اولاندا، نه اولاجاقسان؟
- منيم يولداشيم، بيليرسنمي؟ هامي دئيير: عاليم اول، مهنديس اول، دوكتور اول و...
آمما بيلميرم ندن هئچ كيم دئمير: درس اوخو «آدام» اول!!
يازان: حسين واحدي
آشيق دهقان: آشيق سس سيز لرين سسيدير
آشيق دهقان فرقلي بير اينسان
آشيق دهقان:
آشيق سس سيز لرين سسيدير
شهامت نشريه سينين ياييلماسينين ايلك گونوندن آذربايجان آشيق صنعتينه ده ير وئرمك و بو يولدا جاندان- اوركدن امك چكنلري يوخلاماق و ائليميزه تانيتديرماق بيزيم اصلي وظيفه لريميزدن اولوب دور. بو يولون اوزوناسيندا بو ساييميزدا آذربايجانين مهم و بؤيوك آشيق لاريندان بيري اولان آشيق «محمد حسين دهقان» ايله دانيشيق آپارميشيق. آشيق دهقاني تانيتديرماق لازيم دئييل و ائليميزين هاميسي بو قوجاماق كيشينين اؤزو و سسي ايله تانيشدير. آشيق دهقان صميميت له بيزيم دانيشماغيميزي قبول ائديب و قيسادا اولمالي اولسا اورك سؤزلريني سيز عزيزلريميزله پايلاشيب دير.
آشيق دهقان، كسينليك له آذربايجانيميزين قالارگي وارليق لاريندان بيريدير. آشيق دهقان، بوتون ميللي و اولوسلار آراسي فئستيواللاردا ايشتيراك ائديب و آذربايجان موسيقيسيني دونيايا تانيتديرماغا اليندن گلني اسيرگه مه ييب دير. آشيق لاتين آمريكا، فرانسه، آلمان، سوئد، آذربايجان جومهوريتي، توركيه و ... اؤلكه لرينده مختلف موسابيقه لرده و فئستيواللاردا قاتيلماقلا اونلارجا قيزيل بويون باغي و لؤوحه لر قازانيب دير. خاطيرلاتماليييك آشيق كئچن ايللرده موسيقي دوكتوراسين آليب دير.
دانيشيغين قالاني يازينين آرديندا
