اورمو
اورمو
آذربایجانیمین یاشیل اؤلكه سی
بؤیوك تورك ائلینین مهربان سسی
دده میز قورقودون ایستی نفسی
سنده دیر، سنده دیر ای گؤزل اورمو
گؤزللر یوردوندا سن اؤزل اورمو
گؤزللیكلرینی تانیان اولسا
زرینین محكین سینایان اولسا
تئز تانیار اونو، تانیان اولسا
گؤزللر ایچینده گؤزلدیر اورمو
اوزون بیر قصیده، غزلدیر اورمو
گؤزللیكلری بیر، ایكی، اوچ دگیل
دولودور، هئچ نهیی اونون بوش دگیل
زنگین وارلیقلاری اونون هئچ دگیل
تورك دیلین دانیشار دیلی اورمونون
اوغوزدان یارانیب ائلی اورمونون
دولاشماق ایسته سن سن بیزیم ائلی
اییلهمك ایستهسن سن بیزیم گولو
اوخوماق ایستهسن سن بیزیم دیلی
بیزیم دیل شیپ-شیرین اورمو دیلیدیر[1]
تاریخی چوخ درین اورمو دیلیدیر
بؤیوك سومئرلرین[2] یادگاریندا
نئچه آشیقلاری[3] وار كناریندا
تورك موسیقیسینین كتابلاریندا
بیر اوزون مطلبدیر اورمو آشیغی
اؤزونه مكتبدیر اورمو آشیغی
)اورمونون یوللاری دوزوم-دوزومدور
اورمو كاروانینین یوكو اوزومدور([4]
وطندیر، ایشیقلی ایكی گؤزومدور
اینجیلره بنزر اورمو اوزومو
تاباقلاری بزر اورمو اوزومو
جمعه مسجدیمیز بیزه عزیزدیر
سؤیومبت[5] بیناسی آبیدهمیزدیر
كاظمخانین داشی سودان تمیزدیر
اوُلولارا چاتیر اورمو تاریخی
دولولارا چاتیر اورمو تاریخی
نازلی چای، باراندوز، كندلری بزر
دره چای، ،شهرچای، شهری گزر
اوچ گؤزلو كؤرپویه كیم دوداق بوزر؟
صفالی، گزمهلی اورمونون بندی
گئیینیب سوزمهلی اورمونون بندی
اورمونون گؤلونه دوشن دوزلانار
اوستونده سئیریشن[6] قوشلار نازلانار
آدالاری[7] گزن قیشدا یازلانار
سولاری دوزلودور باخ اورمو گؤلو
دنیزجه سؤزلودور باخ اورمو گؤلو
باغچالاری اولار میوه یه دولو
آغاجی بار وئرر بوداق دولوسو
انسانین الینین امگیدیر بو
خونچالاری بزر اورمو آلماسی
الدن اله گزر اورمو آلماسی
گل توت باغلاریندا گزمگه دادان
آغزی شیرین اولار كیشمیشین دادان
دادلیدیر دوشابی، حالواسی بالدان
دیلی تك شیریندیر اورمو نوغولو
یاد یوخ، بو یئریندیر اورمو نوغولو
الده كی بودور، چوخ ایتمیشی واردیر
یئددیسین آختارسان یئتمیشی واردیر
بادرشبیسی وار، بیتمیشی واردیر
خاصیتلی اولار اورمو آراغی
درده درمان قیلار اورمو آراغی
بوردا وار حقیقت، حقّین جاداسی
آلپ ارتونقا[8] یوردو، زردشت اوباسی
دانیال درهسی، امامزاداسی
درویشلر مكانی اورمو داغلاری
ارمیشلر مكانی اورمو داغلاری
وطندیر، وطنه گووهنریك بیز
چون اجدادیمیزدان اوندا واردیر ایز
چؤكریك آدینین قارشیسیندا دیز
آذربایجانیمین گؤزودور اورمو
گؤزل آذربایجان سؤزودور اورمو.
بهرام اسدی
[1] آذربایجان فولكلوروندا گلیبدیر:
................
گل اوخو بیزیم دیلی
بیزیم دیل اورمو دیلی
......................
[2] یئنی تاپینتیلارا اساساً سومئرلر، اورمو منطقهسیندن كؤچموش انسانلار اولوبلار.
[3] موسیقیچیلرین آراشدیرمالارینا گؤره اورمو ساز شیوهسی سومئرلر ایله عینیدیر.
[4] دیرناق آراسینداكی بئیت شاه اسماعیل صفوی زامانیندا یاشایان آشیق قوربانیدندیر.
[5] آدینی سهگنبد یازسالار دا بو آبیدهنین آدی سؤیومبتدیر.
[6] ناز ایله اوچانلار، یئریینلر. فارسجا: خرامیدن.
[7] آدا: جزیره، یاریم آدا: شبه جزیره.
[8] توركلرین(ساكالارین) بؤیوك سركردهسی، فارس دیلینده افراسیاب آدلانیب. روایتلره گؤره آلپ ارتونقا بیر مدت كاظم داشیدا اولوبدور.
قیلقمیش ناغیلی
قیلقمیش ناغیلی
بو ناغیلین بیر قسمی اسکی آذربایجاندا یعنی اورمو گولونون غربی قسمت لرینده زاگرس داغلارینین اتکلرینده باش وئریر.
اسکی زامانلاردا بین النهرین ده (اوروک) آدلی شهرین باشچیسی وشاهی اولموش
قیلقمیش.چوخ سئودیگی یولداشی(انکیدونون) اولومونده ن صونرا جاویدانلیق(اولمزلیک) فیکرینه دوشور.کاهن لرین مصلحتینه باخاراخ بو ائشین سری
خزر دنیزینده یاشیان (اوتنا پیشتیم) آدلی بیر کیشینین الینده گمیش.
قیلقمیش او ادامی تاپماخ اوچون بین النهرینین (اوروک) شهرینده ن یولا چیخیر.
قهر مان یولو اوستونده ارتته نین(ایندی کی غربی اذربایجان) شرقینده یئرله شن
(مئشو) داغیندان گئچیر.(مئشو داغی بو گونکی مرند و گونی ماحالینین آراسیندادی)
قیلقمیش افسانه سینده بو داغ ایکی زئروه لی (ایکی قلله لی)گوسته ریلیر.
نهایتده قیلقمیش بو یولدان خزر دنیزینین کناریندا یئرلشمیش (دیلمانا) چاتیر .و اورادان
بیر گمی نن دنیزین ائچینده جاودانه لیقه چاتمیش آختاردیغی آدام(اوتا پیشتیمی)تاپیر.
و دنیزین ائچینده اوز ائسته دیگینی اونا دئییر.
جاودانه لیقه چاتمیش آدام اونا دئییر کی :
چون سن یاتیرسان و یاتماق سنین یاشایشین بیر قسمی اولموشدور بو نا گوره داها سن
جاودانه لیقه چاتا بیلمرسن و یاخشی سی بودور کی اوز خالقیین اراسینا قئیدیب و قالان
عومرویون خالقا خدمت ائده سن.
قیلقمیش اوتنا پیشتیمده ن ایریلاندا آروادی اونا دئییر کی :
قیلقمیش بیر بئله زحمت چکیب گلمیشدیر سن اونا بیر شئی وئرمه دین.
اوتنا پیشتیم قیلقمیشه دئییر کی :خزر دنیزینین معین یئرینده. سویون ترکینده بیر تیکانلی اوت (بیتگی )وار کی اونو یئین قوجا جاوانلاشار .
قیلقمیش گمی نن قئیدنده او یئری تاپیب قیچینا بیر داش باغلیب سویون ترکینه گئدیر ونهایت او اوتی تاپیر .لکن بیر ایلان او اوتون ائیسی نی آلیب و اونی تمامیله یئییرو قیلقمیش نه جاودانه لیق تاپیب ونه ده جاوانلاشیر بلکه اوز خالقی آراسینا قئید یب واونلارا خدمت ائتمه گه باشلیر .
بهمن وحدتی (باهار )
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
یازینین قایناغی
بیرینجی شكیلین قایناغی
ایكینجی شكیلین قایناغی
منی باغیشلا
من ائله بیلیردیم سن سیز اؤله‌رم
من سن سیز اؤلمه‌دیم منی باغیشلا...
«رامیز روشن»
........................................................................................
(قاشقای توركجه سینده)
شعر: ارسلان میرزایی
آیریلیب گئدنده بو اوزاق یولو
دالینگچا گلمه دیم منی باغیشلا
من سنی گؤزه‌لیم گؤزلریم نورو
تانییب بیلمه دیم منی باغیشلا
بو یوللار گؤتوروب آپاردی سنی
آپاریب محنتدن قوتاردی سنی
اوره‌گیم چوخ گزیب آختاردی سنی
تاینگی بولمادیم منی باغیشلا
ترپندی دوداغینگ ملک خویونگدا
بالیق کیم توردایدینگ آستا بویونگدا
شانلیگینگ چاغیندا سنینگ تویونگدا
آغلادیم گولمه‌دیم منی باغیشلا
روزگار بئلمه فورصت وئرمه دی
تا عومور آلمادی عبرت وئرمه‌دی
غوروروم الیمه رخصت وئرمه‌دی
یاشینگی سیلمه‌دیم منی باغیشلا
آیریلیق چاغیندا دئدینگ گله رم
گلمه‌دینگ قدرینگی ایندی بیله رم
اؤزوم اؤز یانیمدا دئدیم اؤله‌رم
من سن سیز اؤلمه دیم منی باغیشلا
زومار (آذر) آیی-90 شیراز
دیرنمک - Dirənmək
بیر گون اوچ قارغا آغاج اوستونده اوتوروب، بیر- بیری ایله دانیشیردیلار.
بیریسی دئدی: گوره سن بو یئرلرین یییه سی کیمدیر؟
یانیندا اوتوران قارغا دئدی: بللی‌دیر بو یئرلر بیزیم دیر. بیز چوخ زاماندیر بورادا یاشاییریق. بیزدن سونرا بو یئرلرده بیر کیمسه یوخ.
قیراقدا اوتوران قارغا دئدی: بورا بیزیم یئریمیز دیر.
گؤرمه‌ییرسینیز؟ باخین، بیزدن سوبای هئچ حئیوان بورادا یاشامیر.
بو آندا بیر سس دئدی: اولمایا بوتون دونیا دا سیزین‌دیر؟ بورا بیزیم دیر. باخین ساییمیزا؟
قارغالار مکه‌لرین یانیندا اولان آغاجین اوستوندن، باخدیلار. گؤردولر بیر مکه نئچه مین مکه‌نین ایچیندن اونلارلا دانیشیر.
مکه یئنه دئدی: بورا بیزیم دیر. بورانین یئرینه باخسانیزگؤررسینیز، باشدان باشا یالنیز مکه‌لیک‌دیر.
قارغالارین بیریسی: سیز یئرینیزدن بیر آدیم ترپنه بیلمه ییرسینیز. نئجه بورا صاحاب چیخاجاق سینیز؟ دئییب، آغاجدان اوچوب مکه نین بوتای اوتایندان قوپارییب یئدی.
بوتون مکه لر قارغانین بو ایشینی گؤرکن سس لرینی اوجالدیب بورا بیزیم یئریمیزدیر، بورادان گئدین، دئدیلر.
قارغالار گوج لرینی اونلارا گؤسترمک ایچین اوچوده بیرلیکده اوچوب مکه لرین یئمه سینه باشلادیلار.
بو آرادا قورشون آچیلدی.
قارغالار اوجا سسین قورخوسوندان، اوچوب اوزاقلاشدیلار.
اکینچی قارغالاری قووالاماقدان سونرا، توفنگینی چیگنینه آسیب، مکه لرین درمه سینه داوام ائیله دی.
یازان: ندا صمدی
----------------------------------------------------------------------------------------
* دیرنمك= مقاومت ائتمك
Təbriz li şəmsin anıtı... تبریزلی شمس-ین آنیتی
Təbrizli şəmsin anıtı-Xoy... تبریزلی شمس-ین آنیتی-خوی
qaynaq
شاعیرلر مجلسینین سون نشانلاریندان "علی نشانی"
شكیل لر: حسین واحدی
شاعیرلر مجلسینین سون یادیگارلاریندان بیریسی ده بو گون اورمو شهرینده یاشایان قوجامان شاعیریمیز اوستاد علی نشانی اولموشدور . بو آغ ساققال شاعیریمیز گونش ایلی 1305 ینجی ایل آذربایجان جمهوریتینین قازاق شهرینده دوغولموشدور . تقریبا 17 یاشیندان شعر دئمه یه باشلایان علی نشانی 1312 ینجی ایل بو تای آذربایجانا آتلایب ؛ اورمو شهرینده مسکونلاشمیشلار . گنج شاعیرین ایلکین شعرلری گئچمیش شوروی لرین یوردوموزا باسقین ائتدییی ایللر اورمودا نشر اولان " اورمیه " گونده لیینده چاپ اولوردو . آنجاق سونرالار علی نین شعرلرین " شاعیرلر مجلسی " توپلوسوندا گورمک مومکون اولور . 1324-1324 ینجی ایللر شاعیر علی نشانی نین شعرلرینه آذربایجان ؛ وطن یولوندا و بیر سیرا باشقا گونده لیک لرده راست لاشماق اولار . اونون شاعیرلیینین ان قیزغین چاغلاری ائله میللی حوکومت چاغلاری ایدی . نه یازیق کی بو حوکومت بیر ایلین عرضینده زاوالا گلدی . علی نشانی نین ده بیر چوخلاری کیمی ایستی آشینا سانکی سویوق سو قاتیلدی . میللی حوکومت دن سونرا اودا بیر چوخلاری کیمی یاخالانیب ایرانین اورتاسیندا یئرلشن یزد شهرینه تبعید اولونور . او چتین فضادا شاعیره شعردن باشقا نمنه ذوق وئره بیلردی ؟ اوئله بونا گوره ده شعرلرینین بیرینده او آغیر ایللر و گونلری بئله یاد ائدیر :
نیم فرسخ راه مازاری پیاده می روم
هی زپایم در می آید گیوه های پاره ام
صبح تا شب جای آجیل می خورم افغان و غم
قوت بازو ندارم تا بیدنجیر بشکنم
اشتران تیمار کنم یا بار سنگ بالا زنم ؟
=+=
گوشت پشتم خرد کرده لنگه های بیت من
پوست دستم زخم کرده چوب بیل بارکن
بارها در روز کارم بر سر چاه است من
منبع اصطبل را از آب باید پر کنم
اشتران تیمار کنم یا بار سنگ بالا زنم ؟
=+=
صبح نصفی نان سنگگ می خورم شام همچنان
ظهر نصفی نان خالی آب داغ چار استکان
دو تومن کفشم شود یا پیرهن یا خرج نان
مزد شاگردی است این یا حلم اشتر کندنم
اشتران تیمار کنم یا بار سنگ بالا زنم ؟
=+=
دیگر آیا بهتر از این بگذرد دنیای من ؟
این همه نعمت فرو پاشیده پیش پای من
گوله های لرد مازاری شده خرمای من
مختصر ننشینم از جا بر خزم کاری کنم
اشتران تیمار کنم یا بار سنگ بالا زنم .
تابستان 1326
علی نشانی نین شعرلری ان گنج چاغلاریندان مراقلا اوخونموش حتی میللی حوکومت دوورو درس لیک کیتابلارادا یول تاپمیشلار . اورنک اولاراق قوجا باغبان شعری مکتب اوشاقلارینین بیرینجی کیلاس دا اوخونان درس کیتابلاریندا چاپ اولموشدور . همین شعردن ئئجه دیر ایکی کوبلئت اوخویاق ؟
قوجا باغبان ایشله دایانما بیر آن
ایشله ین ال باغچا گورر بار گورر
بو بللی دیر سعی ائیله سه باغبان
آلما گورر ؛ هئیوا گورر ؛ نار گورر
=+=
باهاردان یارانیر هر لاله هر گول
مرامه یئترسن غم ائتمه کونول
چون هر زامان قیشین سونوندا بولبول
لاله لی سونبوللر بیر باهار گورر ...
qədim Urmiyə . قدیم اورمیه
بلدیه تیكینتیسی (ساختمان شهرداری)
![[تصویر: 165395_190923950927195_112313692121555_6...7245_n.jpg]](http://jamshidjafardoost.persiangig.com/image/165395_190923950927195_112313692121555_635822_6727245_n.jpg)
آپادانا بولواری تیكمك زامانی ( بلوار آپادانا در حال ساخت)
![[تصویر: 180144_195031463849777_112313692121555_6...5560_n.jpg]](http://jamshidjafardoost.persiangig.com/image/180144_195031463849777_112313692121555_663296_1055560_n.jpg)
دانشكده خییاوانی (خیابان دانشکده در حال ساخت)
![[تصویر: 180518_194280743924849_112313692121555_6...8055_n.jpg]](http://jamshidjafardoost.persiangig.com/image/180518_194280743924849_112313692121555_657914_3568055_n.jpg)
دره چایی خییاوانی (خیابان دره چایی در حال ساخت)
![[تصویر: 182229_197312346955022_112313692121555_6...6813_n.jpg]](http://jamshidjafardoost.persiangig.com/image/182229_197312346955022_112313692121555_682155_2636813_n.jpg)
اورمیه...
![[تصویر: 37291_132800676739523_112313692121555_29...9048_n.jpg]](http://jamshidjafardoost.persiangig.com/image/37291_132800676739523_112313692121555_290601_8009048_n.jpg)
كاشانی خییاوانی (خیابان كاشانی)
![[تصویر: 41322_152662244753366_112313692121555_39...5209_n.jpg]](http://jamshidjafardoost.persiangig.com/image/41322_152662244753366_112313692121555_394030_475209_n.jpg)
خیام مئیدانی (فلكه خیام)
![[تصویر: 58427_152874698065454_112313692121555_39...5693_n.jpg]](http://jamshidjafardoost.persiangig.com/image/58427_152874698065454_112313692121555_395370_6525693_n.jpg)
بازار باش مئیدانی (فلكه بازار باش)
![[تصویر: 36034_134147823271475_112313692121555_29...1778_n.jpg]](http://jamshidjafardoost.persiangig.com/image/36034_134147823271475_112313692121555_297600_6561778_n.jpg)
قایناق
تک صبیرگلیب، یوخسا جوت صبیر!؟
تک صبیرگلیب، یوخسا جوت صبیر!؟
یازان: محمدعلی ارجمندی
تا گلیریک بیزده بیر آز آنلییاق ـــ محضر عرفاندا وورور تک صبیرـــ یا دئییریک ایشلری سهمانلییاق ـــ مجلس اعیاندا وورور تک صبیرـــ ایسته ییریک بیر ایش آچاق فی المثل ـــ سویله شیریک بیر ایکی ایل لااقل ـــ تا دییلیر پول وئرین آش سین عمل ـــ اولکه ده هریاندا وورور تک صبیر.«علی اکبرصابیر»
21 جی عصریده هله ده چوخلو آدام لار وارکی، اؤزو یا باشقاسی آسقیراندا ائی بی ائس ترمزلارا تای آیاقلاری قیفیللاییب اوره یی اوشویوب بیر موحکم حوکمه باغلی اولاراق توتدوغو یولدان یا ایش دن ال چکیب قایئدیر،آمما عینی حالدا جوت آسقیراندا «فرق ائله مزایکی اولا یوخسا دؤرد» بدنین بو طبیعی عکس العملین یاخشی سانیب یولونا داها گوونلی داوام وئریر. باخین بو جهل و خورافات نه قدر افکاریمیزا کوک سالیب وایلییمیزه ایشله ییب، بو ایشلرین سببین ده سوروشاندا دئییرلر: من باخمیشام تک صبیر منه دوشور فیلان یئره گئتسه یدیم او ایشی گؤرسه یدیم، نه بیلیم نه لر کی بیر بیرینین دالیسیجا دوزوب دئمیرلر.
گؤزل اورمو
گؤزل اورمو (اورمیه)
اورمو دئینده یام- یاشیل باغلار گؤز
اؤنونده سیرالانیرلار، گؤزللیك لر گؤسته ریشه چیخیرلار، اورمو آدی گلنده دوزلو
اورمو گؤلو آنی لارا گلیر، گونشین دوغماسی و یایدا اوزمك. اورمودان سؤز آچاندا
آذربایجان یئنی بیر جان تاپیر، چون كاظیم خان لار اونون آرخاسیندا دایانیب لار،
حئیدرخان لار ایسه دؤرد نال آت چاپیرلار، یاغی لار اوتانیب قاچیرلار، اورمو آدی
دیلده سسلننده باكری لر اؤنه چیخیرلار، دوشمن لر ایسه باجادان یوخ اولورلار، اورمو
آدی، صفی الدین اورموی نی یوخلاییر و آشیق فرهادلار سازلاری ایله گؤزل ماهنی لار چالیب
اوخویورلار، اوخومالاریندا كور اوغلولاری چنلی بئلده آذربایجان اوغروندا دوشمن
اؤنونده ساواشا چاغیریرلار، اورمو بو اولو آدی خاطیرلایاندا، بوتون آذربایجان
دینجه لیر، هامی اورمویا گؤوه نیر، اورمو آدی شیرین تورك دیلینی و او دیلده دئییلن
لای- لای لاری قولاق لارا اوخودور و اورمو هله یاشاییر، یاشادیر و آذربایجانا جان
وئریب یاشادیر..
یازان: حسین واحدی
دایان یاردیم ایسته ییر بو قادین!
دایان یاردیم ایسته ییر بو قادین!
شهرین كمر یولوندان كئچنده گونده او یاشماقلی و اوزونو اؤرتموش یاشلی قادینی گؤروردو، چوخ راحاتسیز ائدیجی بیر آن اولوردو، بئلی آزجا بوكولموشدو و الین اللره آچمیشدی...
ائلمان اوركدن آه چكیب تانریدان اونا یاردیم ایسته دی، اونا یاخینلاشیب، آرابانی ساخلاییب،شوشه نی ایندیریب، آزجا پول وئریب؛ نه نه تانریم سنی قوروسون، منه ده دوعا ائت دئدی!
یاشلی قادین؛ اوغلوم! عؤمور بویو ساغلام یاشایاسان،تانری سنی ساخلاسین، ایجاره ائوده اوتورورام و كیمسه م یوخدور ...
ائلمان ده ریندن آه چكیب حزین باخیشلا اوندان آیریلیب یولونون آردین توتدو...
یازان: حسین واحدی
