کیتاب تانیتیمی/ قاشقا
کیتاب تانیتیمی
قاشقا
حاضیرلایان: حسین واحدی
قاشقایی ائلیندن اولان, "عبدالحسین مهیاری" (ششبلوکی قشقایی) جنابلاری, نین حاضیرلادیغی "قاشقا" کیتابی, سؤزلوک کیتابلارینین سیراسیندا یئر آلاراق, ایشیق اوزو گؤردو.
بو سرزلوک ده, قاشقایی کلمه لر ایله بیرگه فارسجا انلاملاری دا گتیریلیب. اوخوجو تورکجه سؤزجوکلرینی راحاتجا اوخوسون دئیه, کلمه لر, لاتین الیفاسیندا دا یازیلیب دیر. فقط "Ə" سسی "ä" سسی ایله گؤسته‌ریلیب‌دیر.
کیتاب دا گلن قونولار عیبارتدیر: "قاشقایی تورکجه‌سینین الیفباسی, دیل‌بیلگیسی [دستور زبان], فونئتیک [آوا شناسی], ضمیرلر, چئشیدلی چاغلاردا چوخ ایشله‌نن مصدرلر, سؤزلوک, شعرلر ایله آتالار سؤزو".
قاشقا, ساده‌جه تورک دیلینین زنگینلیگینین بیر بوجاغی اولاراق, چالیشیب قاشقایی ائلینه عایید اولان کولتورو دیری ساخلاییب, ایندی‌کی نسیللرینه چاتدیرسین.
Mark Tven: xoşbəxtliyə açar olan doqquz qayda
Üç övladını, həyat yoldaşını və ən yaxın dostunu itirməsinə, ölümcül xəstəliyə tutulmasına rəğmən, müasirlərinin qeydlərinə görə, Tven yumor hissini itirməmişdi. Bir dəfə onun öldüyü barədə şayiə yayılır və bu şayiələr Tvenin də qulağına çatır. Yazıçının tarixə düşmüş cavabı belə olmuşdu: “Mənim ölümüm barədə şayiələr çox şişirdilib”.
1. Özündən məmnun olmayan insan həyatdan məmnun ola bilməz.
Özünüzdən, öz davranışınızdan və hərəkətlərinizdən məmnun deyilsinizsə, həmişə ümumi narahatlıqdan əziyyət çəkməli olacaqsız. Özündən məmnun insan sakitdir, özünü daxilən azad hiss edir və gerçəkdən arzuladığı hər şeyə nail ola bilər. Özünüzü daxilən azad hiss etmirsizsə, bu, sizin yüksəlişinizə ciddi əngəl olacaq. Hətta yüksəliş yollarını düzgün müəyyən etsəz belə, daxili azadlığın olmaması irəliləyiş yolunda müqavimətə çevriləcək. Azad olmağı bacarmalısız. Başqalarından bəyəni gözləməyin. Bəyənini öz içinizdə axtarın. Bu daxili səddi aşın və özünüzə sahib çıxın. Elə də asan məsələ deyil, öhdəsindən gəlmək bir xeyli zaman çəkə bilər, odur ki, ruhdan düşməyin.
2. Yaş yalnız sizin şüurunuzdadır. Əgər onun haqda düşünmürsüzsə, deməli, mövcud deyil.
Bir çox sədlər məhz şüurumuzdadır. Bizə elə gəlir ki, hansısa işlə məşğul olmaq üçün yaşımız ötüb, bu iş daha bizlik deyil, bundan sonra dəyişə bilmərik. İnamla deyə bilərəm, həyatda elə bir vəziyyət çətin mümkün olsun ki, ürəyinizə yatan bir işlə məşğuliyyət üçün artıq gecikmiş olasız.
فالچی / حیکایه /
فالچی
یازار: ایستئفانو بئننی
حاضیرلایان: حسین واحدی
گله‌جک‌دن خبر وئرن،
کارتلا فالا باخان آد چیخارمیش فالچی آمئلیا, موشتری‌سینی ایش اوتاغیندا
قارشیلاییر.
ماسا[میز] اوستونده اسکی[قدیم]
مصر هئیکلجیگی، قارا پیشیک پیپپو[Pippo]، اوچ قوتو سیقار[سیگار]
لا تاروت کارت‌لاری وار ایدی.
- کسین –
باریتون بیر سسله آمئلیا دئدی.
موشتری فالچی‌نین
دئدیگینی ائتدی.
فالچی آمئلیا اوچ
کارت سئچیب یاواش-یاواش اونلاری اؤز قارشی‌سیندا آچدی.
- بیرینجی
کارت دئییر، بو ایلین مارت آییندا لوندونا، پاریسه و رومایا قورخونج سالدیریلار[هوجوم‌لار]
اولا‌جاق, واشینقتونا دا, آتوم بومباسی آتیلا‌جاق.
کیشی اودقوندو.
- ایکینجی کارت بئله دئییر، بیرلشمیش ایالت‌لرین ته‌پکی‌سی [عکس
العملی] سونوجوندا [نتیجه‌سینده] دونیانین اوچده ایکی بؤلومونده فلاکت‌لی ایقلیمله
ائشلیک [مشایعت] اولونا‌جاق, ایکی میلیارد اؤلونون اولاجاغی ایله اوچونجو دونیا ساواشی
باش وئره‌جک.
کیشی باشینی قاشیدی.
- اوچونجو کارت ایسه دئییر، ایندلیک‌ده دوشوندوگونوز قادین هله
ده سیزی سئویر. او سیزه گئری دؤنه‌جک.
-چوخ ساغ اولون، چوخ میننتدارام – دئییب, اونون گؤزلری
دئمک اولار ، یاشلا دولموشدو.
پولو اؤده‌دی و
چیخدی. کوچه ایله گئدرکن اینسان‌لار، آغاج‌لار، گؤی, هر شئی اونا داها گؤزل و داها
ایشیق‌لی گؤرسنیردی.
Mən sənin sevginlə yaşayıram
Mən sənin sevginlə yaşayıram
yazar: Hüseyn vahİdİ
Qəlbimin
sahilindən öpür, sənin bu gözəl sevgin. Bir an, ağlım
başımdan qaçır, mənsə sevgi dəlisi
oluram. Sevəməkdən
başqa heç nəyı düşünməyirəm.
Ağlım başıma döndüyündə, özümü sevəgi
içində boğulmuş tapıram. Ancaq nəqədər
üzürəm, daha çox sevəgidə batıram. Daha doğrusu bu sevgi batlağından qurtulmaq belə
istəmyirəm. Sevəgi ilə
olmaq yaşadır məni.
«Səni sevirəm»- demək, canıma sinən,
ən gözəl şey olur. Bu sevgi ilə bütün insanlara, «sizi də sevirəm» harayını çəkirəm.
Nə
gözəldir sevmək. Mən
sənin bu gözəl sevəginlə yaşayıram, ancaq.
Yaşamaq səni sevmək deməkdir. Səni sevmək
lə, mən heç, ölməyirəm.
بیر سؤز مین آنلام
بیر سؤز مین آنلام
حاضیرلایان: حسین واحدی
واخت کئچدیکجه، اؤلوم ندنی اونودولور. یئرده آنجاق بیر سؤز قالیر: "اؤلدو".
" ژوسئ ساراماقو"
هر اینسانین اؤز آلین‌یازیسی وار. اوندا فالچی یانینا گئتمک نیه گرک‌دیر؟! مگر من آج اولوب-اولمادیغیمی بیلمک اوچون آشپاز یانینا گئدیرم؟
"آرتور قولدئن"
یازماق ایشگنجه‌سی Yazmaq işgəncəsi
یازماق ایشگنجه‌سی
آدلیم یازارلاردان آلینتی‌لار
::: حاضیرلایان: حسین واحدی Hüseyn Vahidi
دئمک اولار، اینسان‌لار یازیچی‌لیق صنعتی ایله سئودیک‌لری، بونا احتیاج دویدوق‌لاری اوچون مشغول اولورلار، آنجاق بیرپاراسی اوچون یازی گئدیشی‌نین [سوره‌جی‌نین] اؤزو حدسیز درجه‌ده چتین ایشدیر...
کورت ووننئقوت: (KURT VONNEGUT)
“یازاندا اؤزومو اللری، آیاق‌لاری اولمایان، آغزیندا بویا‌لی کارانداش [مداد] توتموش بیری‌سی کیمی دویورام”.
اورتا عصرده آذربایجان تورکجه‌سینین دیلمانج‌لاری
اورتا عصرده آذربایجان تورکجه‌سینین دیلمانج‌لاری
حاضیرلایان: حسین واحدی
بدیعی ادبیاتیمیزین آیریلماز ترکیب حیصه‌سی اولان ترجومه صنعتی‌نین آذربایجان تورکجه سینده قدیم تاریخی و زنگین عنعنه‌لری واردیر.
اورتا عصرلر شرقینده اورتاق ایسلام مدنیتی‌نین فورمالاشماسی نئچه- نئچه یئته‌نکلی آذربایجان تورکجه‌سینین مترجم‌لری‌نین یئتیشمه‌سینه رواج وئردی. بو دیلمانج‌لار آنا دیلیمیزه چئوریلدیگی ترجومه نومونه‌لرینه نظر سالدیقدا اونلارین بو اثرلری ساده‌جه ترجومه ائتدیک‌لری دئییل، حتی ساده، آنلاشیق‌لی بیر دیلله شرح ائتدیک‌لرینی ده گؤروروک.
بدیعی ادبیاتیمیزین آیریلماز ترکیب حیصه‌سی اولان ترجومه صنعتی‌نین آذربایجان تورکجه سینده قدیم تاریخی و زنگین عنعنه‌لری واردیر. آذربایجان تورکلرینین یوز ایللر بویو عرب‌لرله، فارس‌لارلا سیخ ادبی- مدنی علاقه‌ده اولماسی و مشترک ایسلام مدنیتی‌نین فورمالاشماسیندا ایشتیراکی ترجومه صنعتی‌نین تاریخی ضرورت کیمی اورتایا چیخماسینی شرطلن‌دیریردی" .کیتابی- دده قورقود"دا مقدس قورآنی-کریمین "اخلاص " سوره‌سی‌نین بدیعی و بیر او قدر ده سربست شکیلده ترجومه‌سی‌نین وئریلمه‌سی بو صنعتین آذربایجاندا، ائله‌جه ده بوتون اوغوز دونیاسیندا قدیم‌لیگینی ثبوت ان باشلیجا و توتارلی دلیل‌لردن بیری ساییلا بیلر.
Göbələklər ilə Çinar
yeni yetmələrə hikayə:
Göbələklər ilə Çinar
yazar: Hüseyn vaihdi
Yağış yağmaq üzərəydir.
Qara buludlar hay-küy salmışdırlar. Ildırımlar çaxaraq yağışın
gəlməyini qurtlayırdılar.
Birazdan yağış
yağmaya başladı. Ağaclar sevinc içındə yaşayırdılar. Hər yer islanmışdı. Balaca
böcəklər,çəkirgələr, ilbizlər və... otların yarpaqlarının altına
sığınmışdırlar.
Buludlar köyənklərin
sıxıb qurtulandan sonra, dum-duru mavi göy ormana gülüməsədi. Günəş isə buludların köçəməsindən sonra kefi sazalıb,
göyün duruluğunda özünə baxıb saçlarını daramağa başladı.
Bu arada qoca çinarın
dibindən iki göbələk ıldırımların çaxmasından sonra yerdən pırtlamışdılar. Çox
sevinirdilər. Başların buyan-oyana çevirib böyük bir yerin sahibi ulduqlarını
sandılar.
İki gündən sonra
bir az törəlib, qol-qanad açıb yaxınlıqlarından keçən kiçik böcəkləri diskindirib, "buralara dolanmayın bura
bizimdir" deyib onları qovlayırdılar.
Uca çinarlar isə
bu balaca qonaqların işəlrinə yaxından baxıb heç nə deməyirdilər. İkiz
göbəlklər birgün
yaxınlıqlarındakı çinarıda oradan qovmalarını düşündülər. Çinara sarı üz tutub:
"hey yekə dvə!
buradan tez çıx get, bura bizim yurd-yuvamızdır" deyib çinarı təəcüblənədirdilər.
Qoca çinar
göbəlklərin bu sözündən huyuxub, onlara:
"ay qonşular
nə olub sizə, nə deyirsiz?" Dedi.
Sonra davam
etədi: "dörd gün ömürünüzdən keçir, başınıza kölgə saldım, yeldən qorudum,
yuva verdim sizə, indi isə gəmidə oturub gəmiçi gözü çıxarırsınız?"
Göbəlklər ucadan
gülüb:
"sən nə
deyirsən qoca, sən yoxaiydin! Biz buradaydıq! Sən nə zaman gəlimisən? sabahadək getməsən, özümüz səni buradan qovalayacağıq, ancaq
bizdən demək" Deyib pıçıldaşmaya başladılar.
Çinar isə özünü
itirməyib:
"olsun zaman
hər şeyi açıq-aydın edəcək» deyə onlara cavab verdi!
Bu deyişmənin sabahı, günəş saçlarını ormana sərəndə, çinarı yuxudan oyatdı.
Çinar əsnəyib ayağı altına baxanda, gördü, göbələklər həmişəlik yuxuya
gediblər.
تایم لپس از شهر زیبای اورمیه
یئنه ایل بایرامی یئنه من!
یئنه ایل بایرامی، یئنه من!
یازان: حسین واحدی
نئچه آی بوندان قاباق‌دان ایل‌بایرامینین گلمه‌سینی گؤزله‌ییردیم. فیكرلشیردیم نه آلاجایام، نه آلمایاجایام! بو ایش، چوخدا واختیمی آلیردی!! خیاوان‌دا یول گئدنده بونون باشماغینا باخ، اونون كؤینه‌یینه ، بونون قاییشی نجوردو، اونون پالتار سئتی نجوردو!! نه‌یی دئییم نه قالسین؟!
آللاها قوربان اولوم، منی‌ده فلك بئله ووروب، یئرده قالمیشام! جانیم به سنین ایشین-گوجون یوخدور- بیری تاپیلمیردی منه دئسین؟البته جماعت بئكاردا دئییل‌دی، هره اؤز مودونون دالیسیجایدی. چوخلاری‌دا گودوردو من هانسی بویادا باشماق آلسام اودا تئز اونون تایین آلسین. بونلاری فلك ائله یئره چالیب،مندن‌ده یازیق‌دیرلار!
هله ایندی بایرام اولوب كئچیب گئدیب، آز قالیر، تعطیلات‌دا باشا چاتسین!منه‌ده خاطیره‌لری قالیب. بایرامین ایلك گونوگئتدیك بؤیوك آغام گیله، عمیم گیلده اورادایدیلار، خانیمی منی گؤروب كئف-احوال ائدندن سونرا تئز كؤینه‌ییمیه باخیب، گولوب دئدی:گیجلر ساری سئور، تئز بو كؤینه‌یی دَییش!
بو سؤزو ائشیدندن سونرا آیری یئره او كؤینه‌یی گئیمه‌دیم.دوز ایكی‌آی بو كؤینه‌یی بازاردا آختارمیشدیم!
هله سیزه دئییم باشماق‌لاریمدان! دایی‌جانیم گیله بایرام گؤروشونه گئتمیشدیك، بیزی یولا سالاندا، دایی قاپی آغزیندا دئدی:اوغلان گئت بو باشماق‌لاری چیخارت، سن قیزسان؟ قیز‌باشماغی گئییب‌سن؟؟
بیرده من اولام بو باشماغی گئیم دئییب ائوه یئتیشیب اونلاریدا بیر قیراغا تولازلادیم!!
ایندی ایچیمده اؤزومه گولورم، نئجه اؤزومو اله سالدیرمیشدیم! ایكی-اوچ آی مودوم ایله اوینادیم، بایرام‌دا مندن شیكی اولماسین دئیه،هامی منی ال ایله گؤرستسین دئیه! آخیری نه اولدو!!
دئمه من چوخداندی درین یوخودایمیشام. بایرامدان اون‌گون كئچیردی. صوبح یوخودان اویانیب، ال-اوزومو یویاندا،آیناداكی اوز منه باخیب دئدی:
مد ایله اوینادین، ایچیندن خبرین اولمادی! یئنه بیر ایل كئچدی سن همن آدام قالدین، هئچ‌ده دَییشمه‌دین! اینسان‌اوغلو اؤزونه قاییت، اینسان اول... .
