ادبیات اوزره 2013-جو ایل نوبئل موکافاتی قالیبی ائلیس مونرو
ادبیات اوزره 2013-جو ایل نوبئل موکافاتی قالیبی ائلیس مونرو
چئویرمن: نرمین موسایئوا
کؤچورن: حسین واحدی
ائلیس مونرو* 1931-جی ایل، کانادانین اونتاریو[ontario] ویلایتینده آنا‌دان اولموش‌دور.اونون آناسی معلمه، آتاسی ایسه اکینچی اولوب. اورتا مدرسه‌نی بیتیرن‌دن سونرا، او، باتی[غربی] اونتاریو بیلیم‌یوردوندا ژورنالیست‌لیک و اینگیلیس دیلی اوزره تحصیل آلماغا باشلاییر، لاکین 1951-جی ایلده عائله حیاتی قورا‌راق، تحصیلینی یاریمچیق قویور. داها سونرا حیات یولداشی ایله بیرلیکده ائلیس، کولومبیانین بریتیش ایالتی‌نین ویکتوریا شهرینه کؤچور و جوتلوک بورادا بیر کیتاب ماغازاسی آچیر. مونرو حیکایه یازماغا یئنی‌یئتمه یاش‌لاریندا باشلاسا دا، اؤزونون کیتاب حجمینده ایلک اثری 1968-جی ایلده نشر ائدیلمیشدی. ”شن کؤلگه‌لرین رقصی” آدلی حیکایه‌لر توپلوسون‌دان عبارت کیتاب کانادادا بؤیوک ماراقلا قارشیلانمیشدی.1950-جی ایللین اول‌لرین‌دن اونون موختلیف ژورنال‌لاردا اثرلری درج اولونموش‌دور. 1971-جی ایلده “قیزلارین و قادین‌لارین حیاتی” آدلی حیکایه‌لر توپلوسو نشر اولوندو و بو کیتابی تنقیدچی‌لر “تربیه‌وی رومان” کیمی شخصیت‌لندیردیلر.
بیرینجى دفعه آذربایجان‌تورکجه‌سینده/ تریز
بیرینجى دفعه آذربایجان‌تورکجه‌سینده
تریز(TRIZ) نه‌دیر؟
یارادیجی موشکول آچما نظریه‌سی
حاضیرلایان: حسین واحدی
تریز، روسجا، "یارادیجی موشکول آچما نظریه‌سی" معناسینی وئرن،"Teoriya Resheniya Izobretatelskikh Zadatch" سؤزلری‌نین باش حرف‌لرین‌دن مئیدانا گلیب.
تریز یاناشماسی[روش]، اینگیلیسجه "Theory of the Solution of Inventive Problems" و یا تورکجه "یارادیجی چتین‌لیک آچما نظریه‌سی" اولا‌راق تعیین اولونور.
آیریجا ادبیاتدا اینگیلیسجه "Theory of Inventive Problems Solving " سؤزلری‌نین باش حرف‌لرین‌دن عبارت اولان TIPS"" قیسالتماسی دا ایستیفاده ائدیلیر.
تریز تاریخچه‌سی
بو اصول، 1946-جی ایلده سووئت‌لر بیرلیگی پاتئنت[حق ثبت اختراع] اداره‌سینده چالیشماقدا اولان "گئنریچ ساولوویج آلتشوللئر" [Saulovich Genrich Altshuller] و ایش‌یولداشلاری طرفین‌دن، دونیا اوزرینده وار اولان تخمینن 2.000.000 پاتئنتین [حق ثبت اختراع] آراشدیریلماسی و اورتاق خصوصیت‌لرینه گؤره سیرالاما[طبقه‌بندی] ایله اینکیشاف[توسعه] ائتدیریلمیش‌دیر.
تریز؛ تصادفی فیکیر توپلانماسی اوزرینه قورولموش بئیین فیرتیناسی[طوفان مغزی] کیمی تئکنیکا‌لارین عکسینه؛ قدیمی سیستئم‌لرین یاخشیلاشدیریلماسی یادا یئنی سیستئم‌لرین حاضرلانماسی اوچون آلقوریتمیک[الگوریتمی] یاناشما‌لاری ایستیفاده ائدیر. بونا گؤره تخمین‌لرین چوخو، الده‌کی معلومات‌لارین قیمتلندیریلمه‌سینه اساس‌لانیر.
ax ozum
برخی اسامی قدیمی و اصیل محلات اورمیه
برخی اسامی قدیمی و اصیل محلات اورمیه
گردآوری: حسین واحدی
شهر تاریخی و توریستی اورمیه، مرکز استان آذربایجان غربی، در کنار دریاچه شور اورمیه قرار گرفته است. مطالعه اسامی قدیمی مکان‌ها و محلات مختلف این شهر می‌تواند برای هر شهروندی جالب بوده و آشنایی با نامهای قدیمی مکانهای مختلف شهر خود، باعث علاقه‌مندی بیشتر به مطالعه تاریخ شهرش باشد. تاریخی که سراسرش افتخار و سربلندی است. چه در برابر اشرار و چه در برابر بیگانگان. اورمیه مردمانی دارد که مهمان نوزای شان زبانزد همه مردم ایران می‌باشد. این شهر سرسبز دیار آذربایجان، نیاز دارد تا بهتر و بیشتر مورد مطالعه قرار بگیرد و نیز در انتخاب اسامی جدید برای نامگذاری مناطق و محلات جدید به مشاهیر و نام آوران این شهر بهای بیشتری داده شود.
در این نوشته کوتاه سعی بر آن داشته‌ام تا برخی از اسامی قدیمی داخل شهر اورمیه را گردآوری نمایم تا جرقه‌ای باشد برای مطالعه و تحقیق بیشتر در این راستا، برای علاقه‌مندان به فرهنگ و تاریخ و جغرافیای این مرزو بوم.
Qurban bayramınız mübarək قوربان بایرامینیز موبارک اولسون
Qurban bayramınız mübarək
اؤلوم ایله باغچی
اؤلوم ایله باغچی
یازار: ژان کوکتو
چئویرن: حسین واحدی
گنج بیر باغچی پرنس‌ینه دئدی: «کؤمک اولون شاهزاده حضرت‌لری! بوگون سحر‌چاغی جان‌آلانی باغ ایچینده گؤردوم، منه ساری چوخ قورخمالی باخیردی.اوره ییم ایسته‌ییر بیر معجزه اولسون و من بورادان اوزاقلاشیب پاریسه گئدم.»
پرنس لاپ قیوراق و یول گئدن آتینی اونا وئریب یولا سالدی. او گونون، گون‌اورتادان سونراسی پرنس باغدا آددیم آتارکن اؤلوم ایله اوز- اوزه گلیب سوروشدو:
- ندن بوگون صوبح منیم باغچی‌می قورخودوبسان؟
جان آلان جاواب وئردی:
- من قورخوتمادیم. تعجب ائتمیشدیم. پاریس‌دن چوخ اوزاق ایدی. من بیلیردیم بو گئجه پاریسده جانی‌نی آلاجاغام.
* Jean Cocteau /فرانسیز یازیچی، رسام، شاعیر، یؤنتمن 1889- 1963
سیز تانری سینیزمی؟
سیز تانری سینیزمی؟
چئویرمن: حسین واحدی
بایرام گئجه‌سی ایدی. هاوا قارلی و چوخ سویوق ایدی. اوغلانجیغاز، یالین آیاقلارینی، قالدیریمین اوستونده‌کی قارلارین سویوغو لاپ آز اینجیتسین دئیه ترپه‌دیردی. اؤزونو ساتیش‌یئری‌نین شوشه‌سینه یاپیشدیریب ایچه‌ری باخیردی. باخیش‌لاریندا بیرزادلار دالغالانیردی. ائله‌بیل، باخیش‌لاری ایله الینده اولمایانلاری تانریدان ایسته‌ییردی.ائله‌بیل گؤزله‌ری ایله آرزی ائدیردی.
بیر خانیم ساتیش‌یئرینه کئچدیگی زامان، بیرآز دایانیب، اوغلان‌جیغازا باخیب ایچه‌ری کئچدی. نئچه دقیقه‌دن سونرا، الینده بیرجوت باشماق ایله ائشیگه چیخدی...
- آی اوغلان!
اوغلانجیغاز، قادینا ساری گئتدی. گؤزلری پارلاییردی. قادین باشماقلاری اونا وئرنده، اوغلانجیغاز تیتره‌ین سس له سئوینجک گؤزلری ایله «سیز تانری سینیزمی؟» سوروشدو.
- یوخ اوغلوم، من یالنیز تانرینین بنده‌لریندن بیری‌یم!
- آهان، بیلیردیم سیزین تانری ایله باغلی‌لیغینیز واردیر!
* بو حیکایه‌نین یازاری بللی دئییل
کافکا حاققیندا بیلمدیک‌لرینیز
کافکا حاققیندا بیلمدیک‌لرینیز
حاضیرلایان: حسین واحدی
بیتکی یئیه‌ن اولدوق‌دان سونرا کافکا بئرلین آکواریومونا گئتمیش، سو آمبارلاری‌نین قارشی‌سیندا دایانیب بالیق‌لارا باخا‌راق یوکسک سسله دئمیشدی: “سونوندا من سیزه باریش ایچینده باخا بیله‌رم. آرتیق سیزی یئمیرم”.
کافکانین عائله‌سینده 6 اوشاق اولماسینا باخمایا‌راق، اونلاردان هئچ بیری اوزون عؤمور سوره بیلمه‌میشدی. فرانسین 2 قارداشی کؤرپه ایکن وفات ائتدی. 3 گنج باجی‌سی، هولوکوست (آلمان‌لارین یهودی‌لره ائتدیک‌لری فاجعه‌نین عمومی آدی) زامانی لودز و آوشویتز کونسلاگئرینده قتله یئتیریلدی .
بورادا کافکانین همین ایللرده ایشچی‌لرین حادثه بیمه‌سی موسسه‌سینده ایشله‌دیگی مدت اوچون، معمول اولان گونده‌لیک جدو‌لی وئریلمیش‌دیر. کافکا سحر 9:30-دان گونورتا 2:30-آ کیمی ایش ماساسی‌نین آرخاسیندا ایلشردی. او، ساعت 3:30-آ کیمی قلیان آلتی‌سینی ائدر، 7:30-آ کیمی یوخوسونو آلار، مشق ائدر و سونرا دا عائله‌سیله بیرلیکده ناهار ائدردی. یازماغا آخشام ساعات 11 ده باش‌لار و اؤزونون دئدیگی کیمی گوجون‌دن، هوه‌سین‌دن آسیلی اولا‌راق ساعات 1،2 یاخود 3-ا کیمی، حتی بیر دفعه سحر 6-یا کیمی یازماغا داوام ائتمیشدی. سحر یئنی‌دن اداره‌ده ایشه باشلامازدان اول هر جور تصورله یوخویا گئتمک اوچون سعی گؤسترردی.
کومونیست رئژیمی دؤورونده کافکایا اثرلرینی اؤز دوغما پراقا[مجار] دیلینده یازماق قاداغان ائدیلمیشدی. بو قاداغا 1989-جو ایلده گؤتورولدو.
یازیچی‌نین آدینا بیر گزه‌گن[سیاره] وار. 1983-جو ایلده کشف اولونوب و 3412 کافکا (کافکا آدلی گزه‌گن) هر 523 گوندن بیر یئر کوره‌سین‌دن کئچیر.
کافکانین 1912-جی ایل سپتامبرین 12-ده یازمیش اولدوغو قیسا حکایه‌سی “حؤکم” اونون یارادیجیلیغیندا بیر پارتلاییش اولدو.
آراشدیرماچی‌لار اوکسفوردون بودلئین کیتاب‌خاناسیندا کافکانین مقاله‌لرینی گؤزدن کئچیررکن تصادفن اونون باش‌گیجللندیریجی، کیفایت قدر گئنیش پورنولارینا راست گلیرلر. بلی، کافکا بئله شولوق ژورنال‌لاردان لذت آلیردی. او، کلکسیونونو آتا آناسینن ائوینده کیلیدلی بیر کابینئتده ساخلاییردی و نه زامان تعطیله چیخسا، آچاری اؤزو ایله گؤتوروردو.
قورخونج جادده Qorxunc caddə
قورخونج جادده
یازار:حسین واحدی
سحر تئزدن من، آنام و باجی-قارداشیم یئمک تاپماق اوچون گونئی داغلارینا ساری گئدیردیک، خئیلک یول گئدندن سونرا یولوموزون اوستونده بیر جاده گؤوردی. هوندور دمیرلر بویان- اویانا گئدیردیلر. اونلارین تووو بیزدن چوخ ایدی!
بیلمه‌ییرم هارایا گئدیردیلر، آنجاق چوخ- چوخ تله‌سیردیلر! آنام دؤزموشدو بیز بیر- بیر جاده‌دن اوتایا کئچک، من له باجیم یولو کئچمیشدیک، آنجاق خیرداجا هاپی، سیسقا اولدوغو اوچون یولون اورتاسیندا قورخودان دایانیب، بیر بؤیوک چوخ تکرلی دمیر اونو توتوب یئدی!
بوگون چوخ دهشتلی گون ایدی. هله ده جانیم تیتره‌ییر. قورخودان بیرده او یولو گئتمه‌یه‌جه‌یم.
آلفرئد نوبئل‌ین وصیت‌نامه‌سی
آلفرئد نوبئل‌ین وصیت‌نامه‌سی
حاضیرلایان: حسین واحدی
27 نویابر[نوامبر] 1895-جی ایل تاریخده، آلفرئد نوبئل پاریسده ایسوئچ-نوروئچ کلوبوندا اوچونجو و سونونجو وصیتینی ایمضالادی. اونون اؤلومون‌دن سونرا آچیلیب اوخونان بو وصیت هم سوئد ده، هم ده بوتون دونیادا موباحیثه‌لره سبب اولدو. بئله کی، او، ثروتی‌نین چوخ حیصه‌سینی اؤدول[جایزه] تاسیس ائدیلمه‌سی اوچون وصیت ائتمیش‌دیر. اونون عائله‌سی نوبئل اؤدولونون یارادیلماسینا قارشی چیخدی‌لار و وصیتنامه‌ده آدلارینی چکدیگی اؤدول تاسیس‌چی‌لری اونون بو طلبینی یئرینه یئتیرمک‌دن ایمتینا ائتدی‌لر. بو حادثه 1901-جی ایلده وئریلن ایلک نوبئل اودولوندن بئش ایل اؤنجه اولموش‌دور.
